پرش به محتوا

فلافل: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
خنثی‌سازی نسخهٔ 37302716 از Mohamad noru z (بحث)
برچسب‌ها: خنثی‌سازی ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
Vvv.66 (بحث | مشارکت‌ها)
۶ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۴: خط ۴۴:
همه منابع اتفاق نظر دارند که فلافل غذایی است از سواحل شرقی و جنوبی [[مدیترانه|دریای مدیترانه]] اما دربارهٔ خاستگاه دقیق و معنی [[واژه]] فلافل نظرات مختلفی وجود دارد. در ایران این غذا به عنوان یک خوراکی لبنانی شناخته می‌شود؛ اما به نظر می‌رسد فلافل از مصر به [[شام (سرزمین)|شامات]] و [[عراق]] رسیده باشد.
همه منابع اتفاق نظر دارند که فلافل غذایی است از سواحل شرقی و جنوبی [[مدیترانه|دریای مدیترانه]] اما دربارهٔ خاستگاه دقیق و معنی [[واژه]] فلافل نظرات مختلفی وجود دارد. در ایران این غذا به عنوان یک خوراکی لبنانی شناخته می‌شود؛ اما به نظر می‌رسد فلافل از مصر به [[شام (سرزمین)|شامات]] و [[عراق]] رسیده باشد.


[[نجف دریابندری]] در [[کتاب مستطاب آشپزی]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز|نویسنده=نجف دریابندری|کوشش=فهیمه راستکار|سال=۱۳۸۴|جلدها=۲|شابک=9644310128|صفحه=۱۲۶۳}}</ref> فلافل را جمع مکسر [[فلفل تند|فلفل]] می‌دانند. که طبق لغتنامه دهخدا<ref>{{یادکرد وب|عنوان=فلافل|نشانی=https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/239565/فلافل|وبگاه=موسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی|بازبینی=2021-10-16|کد زبان=fa}}</ref> ادعایی درست است. از طرفی داستانی وجود دارد حاکی از این که اول بار [[قبطی‌ها|قبطیان]] (مسیحیان مصر) برای ایام [[چله روزه|روزه‌داری]] و پرهیز از گوشت فلافل را درست کرده‌اند؛ البته سندی در این باره وجود ندارد. [[فرهنگ لغت|فرهنگ لغات]] قبطی به انگلیسی کلمه فلافل را «دارای باقلای بسیار» معنی می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=The Abbreviated Coptic-English Dictionary|نویسنده=Makar Adeeb B|ناشر=St. Antonius Coptic Orthodox Church|شهر=Hayward, CA|سال=2001|صفحه=185|OCLC no:=609610948}}</ref> اما در [[مصر]] تنها در شهر اسکندریه نام این خوراکی فلافل است<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The world’s best falafel recipe comes from Egypt {{!}} Back to basics|نشانی=http://www.theguardian.com/lifeandstyle/2015/mar/20/worlds-best-falafel-recipe-henry-dimbleby-back-to-basics|وبگاه=the Guardian|تاریخ=2015-03-20|بازبینی=2021-10-16|کد زبان=en}}</ref> و در نقاط دیگر طعمیه خوانده می‌شود. این نامِ مصری نیز با طعم و [[مزه]] هم ریشه است و می‌توان آن را لقمه طعم‌دار معنی کرد.
[[نجف دریابندری]] در [[کتاب مستطاب آشپزی]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز|نویسنده=نجف دریابندری|کوشش=فهیمه راستکار|سال=۱۳۸۴|جلدها=۲|شابک=9644310128|صفحه=۱۲۶۳}}</ref> فلافل را جمع مکسر [[فلفل تند|فلفل]] می‌دانند. که طبق لغتنامه دهخدا<ref>{{یادکرد وب|عنوان=فلافل|نشانی=https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/239565/فلافل|وبگاه=موسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی|بازبینی=2021-10-16|کد زبان=fa}}</ref> ادعایی درست است. از طرفی داستانی وجود دارد حاکی از این که اول بار [[قبطی‌ها|قبطیان]] (مسیحیان مصر) برای ایام [[چله روزه|روزه‌داری]] و پرهیز از گوشت فلافل را درست کرده‌اند؛ البته سندی در این باره وجود ندارد. [[فرهنگ لغت|فرهنگ لغات]] قبطی به انگلیسی کلمه فلافل را «دارای باقلای بسیار» معنی می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=The Abbreviated Coptic-English Dictionary|نویسنده=Makar Adeeb B|ناشر=St. Antonius Coptic Orthodox Church|شهر=Hayward, CA|سال=2001|صفحه=185|OCLC no:=609610948}}</ref> اما در [[مصر]] تنها در شهر اسکندریه نام این خوراکی فلافل است<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The world’s best falafel recipe comes from Egypt {{!}} Back to basics|نشانی=http://www.theguardian.com/lifeandstyle/2015/mar/20/worlds-best-falafel-recipe-henry-dimbleby-back-to-basics|وبگاه=the Guardian|تاریخ=2015-03-20|بازبینی=2021-10-16|کد زبان=en}}</ref> و در نقاط دیگر طعمیه خوانده می‌شود. این نامِ مصری نیز با طعم و [[مزه]] هم ریشه است و می‌توان آن را لقمه طعم‌دار لذت ببرد.


== ترکیبات ==
== ترکیبات ==

نسخهٔ ‏۱۵ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۶

فلافل
Spherical fritters in a bowl
توپک‌های فلافل
گونهفست فود
بخشناهار و شام
منطقهمصر و خوزستان (از آنجا به سمت شمال به شام
دمای سروگرم، دمای اتاق
مواد اصلینخود، ادویه، روغن
مواد معمولگوجه، خیارشور، سالاد، کاهو، سس، مایونز، سبزیجات
انواعبه صورت ساندویچ، سالاد یا تنها
انرژی مواد خوراکی
(به‌ازای ۳ الی ۴ عدد سرو)
350 کیلوکالری (1465 kJ)
اطلاعات دیگرفلافل

فَلافِل یا فِلافِل[۱] خوراکی است ویژه کشورهای عربی و آن گِرده‌هایی از نخود یا باقلای خیس خورده و کوبیده شده‌است که در روغن سرخ می‌شود و با نان و چاشنی‌های تند صرف می‌شود. در یمن به فلافل باجیه گفته می‌شود. در مصر و سودان با باقلا تهیه می‌شود و طعمیه نام دارد.[۲]

فلافل
ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس)
انرژی۱٬۳۹۳ کیلوژول (۳۳۳ کیلوکالری)
31.84 g
17.80 g
13.31 g
ویتامین‌ها
درصد ارزش روزانه
ویتامین آ۱۳ یکای بین‌المللی
ویتامین (B۱)
۱۳٪
۰٫۱۴۶ میلی‌گرم
(B۲)
۱۴٪
۰٫۱۶۶ میلی‌گرم
نیاسین (B۳)
۷٪
۱٫۰۴۴ میلی‌گرم
پانتوتنیک اسید (B۵)
۶٪
۰٫۲۹۲ میلی‌گرم
ویتامین ب۶
۱۰٪
۰٫۱۲۵ میلی‌گرم
فولیک (B۹)
۲۰٪
۷۸ میکروگرم
ویتامین ب۱۲
۰٪
۰٫۰۰ میکروگرم
مواد معدنیمقدار
درصد ارزش روزانه
کلسیم
۵٪
۵۴ میلی‌گرم
آهن
۲۶٪
۳٫۴۲ میلی‌گرم
منیزیم
۲۳٪
۸۲ میلی‌گرم
منگنز
۳۳٪
۰٫۶۹۱ میلی‌گرم
فسفر
۲۷٪
۱۹۲ میلی‌گرم
پتاسیم
۱۲٪
۵۸۵ میلی‌گرم
سدیم
۲۰٪
۲۹۴ میلی‌گرم
روی
۱۶٪
۱٫۵۰ میلی‌گرم
دیگر اجزاءمقدار
آب34.62 g
†درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند.
منبع: مرکز داده غذای وزارت کشاورزی آمریکا

واژه‌شناسی و پیشینه

همه منابع اتفاق نظر دارند که فلافل غذایی است از سواحل شرقی و جنوبی دریای مدیترانه اما دربارهٔ خاستگاه دقیق و معنی واژه فلافل نظرات مختلفی وجود دارد. در ایران این غذا به عنوان یک خوراکی لبنانی شناخته می‌شود؛ اما به نظر می‌رسد فلافل از مصر به شامات و عراق رسیده باشد.

نجف دریابندری در کتاب مستطاب آشپزی[۳] فلافل را جمع مکسر فلفل می‌دانند. که طبق لغتنامه دهخدا[۴] ادعایی درست است. از طرفی داستانی وجود دارد حاکی از این که اول بار قبطیان (مسیحیان مصر) برای ایام روزه‌داری و پرهیز از گوشت فلافل را درست کرده‌اند؛ البته سندی در این باره وجود ندارد. فرهنگ لغات قبطی به انگلیسی کلمه فلافل را «دارای باقلای بسیار» معنی می‌کند.[۵] اما در مصر تنها در شهر اسکندریه نام این خوراکی فلافل است[۶] و در نقاط دیگر طعمیه خوانده می‌شود. این نامِ مصری نیز با طعم و مزه هم ریشه است و می‌توان آن را لقمه طعم‌دار لذت ببرد.

ترکیبات

امروزه در بیشتر کشورهای دنیا از جمله ایران فلافل از نخود کوبیده درست می‌شود. در فلافل‌فروشی‌های ایران برای طعم‌دار کردن آن از تخم گشنیز، زیره و کمی سیب‌زمینی پخته استفاده می‌شود. در کشورهای عربی معمولاً از گشنیز تازه استفاده می‌شود و رنگ فلافل کمی سبز می‌شود. رنگ درون طعمیه که به جای نخود با باقلا درست می‌شود، کاملاً سبز است.

برای چاشنی فلافل از سس‌هایی بر پایه حمص استفاده می‌شود که اغلب تند هستند. به جز این، گذاشتن فلافل در نان پیتا همراه با کاهو و دیگر تره‌بار سالادی، یک روش متداول برای سِرو خیابانی آن است. این خوراکی در مصر به عنوان صبحانه مصرف می‌شود. فلافل در شکلهای مختلف توپی، سکه‌ای یا حتی به صورت سوسیس‌های کوچک درست می‌شود و برای شکل‌دادن به آن قالبهای مخصوص وجود دارد.

در کشورهای غرب آفریقا غذای مشابهی با لوبیا درست می‌شود که آکارا نام دارد.

فلافل در ایران

فلافل در ایران به عنوان یک غذای جنوبی شناخته می‌شود. در شهرهای جنوبی ایران مانند اهواز، آبادان و بندرعباس فلافل به صورت غذای خیابانی از گذشته وجود داشته‌است.[۷] بازار فلافل‌فروشی اهواز امروزه تبدیل به یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر شده‌است. در این بازار معمولا فلافل به صورت سلف سرویس فروخته می‌شود. اخیراً این روشِ سرو در شهرهای دیگر به خصوص تهران هم رواج پیدا کرده‌است.

نگارخانه

فلافل به‌صورت ساندویچ یا دیگر اشکال سرو می‌شود

پانویس

  1. ↑ فرهنگ سخن
  2. ↑ "فلافل". ویکیبیدیا (به عربی). 2021-08-25.
  3. ↑ نجف دریابندری (۱۳۸۴). کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز. ج. ۲ جلد. به کوشش فهیمه راستکار. ص. ۱۲۶۳. شابک ۹۶۴۴۳۱۰۱۲۸.
  4. ↑ «فلافل». موسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۱۶.
  5. ↑ Makar Adeeb B (۲۰۰۱). The Abbreviated Coptic-English Dictionary. Hayward, CA: St. Antonius Coptic Orthodox Church. ص. ۱۸۵. از پارامتر ناشناخته |OCLC no:= صرف‌نظر شد (کمک)
  6. ↑ "The world's best falafel recipe comes from Egypt | Back to basics". the Guardian (به انگلیسی). 2015-03-20. Retrieved 2021-10-16.
  7. ↑ «غذاهای بین‌المللی که طعم ایرانی گرفتند». روزنامه همشهری. ۱۳۹۷-۱۱-۲۵.

منابع

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ فلافل موجود است.
آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد آشپزی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد خوردنی‌ها است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

کتاب آشپزی ویکی‌کتاب یک دستور آشپزی در این رابطه دارد:
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فلافل&oldid=37911629»