پرش به محتوا

پی۱۶: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
ویژگی پیوندهای پیشنهادی: ۲ پیوند افزوده شد.
ابرابزار
برچسب: برگردانده‌شده
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox_gene}}
{{Infobox gene}}
{{Infobox protein family
{{Infobox protein family
| Symbol = P19Arf_N
| Symbol = P19Arf_N
| Name = بازدارندهٔ 2A کیناز وابسته با سایکلین p19Arf در انتهای آمینی
| Name = بازدارندهٔ 2A کیناز وابسته با سایکلین p19Arf در انتهای آمینی
| image = PDB 1hn3 EBI.jpg
| image = PDB 1hn3 EBI.jpg
| width =
| width =
| caption = ساختار راه‌حل برای ۳۷ اسید آمینه ریشهٔ آمینی پروتئین اِی‌آراف سرکوبگر تومور در موش
| caption = ساختار راه‌حل برای ۳۷ اسید آمینه ریشهٔ آمینی پروتئین اِی‌آراف سرکوبگر تومور در موش
| Pfam = PF07392
| Pfam = PF07392
| Pfam_clan =
| Pfam_clan =
| InterPro = IPR010868
| InterPro = IPR010868
| SMART =
| SMART =
| PROSITE =
| PROSITE =
| MEROPS =
| MEROPS =
| SCOP = 1hn3
| SCOP = 1hn3
| TCDB =
| TCDB =
| OPM family =
| OPM family =
| OPM protein =
| OPM protein =
| CAZy =
| CAZy =
| CDD =
| CDD =
}}
}}
'''پی۱۶''' ({{lang-en|P16}}) که با نام‌های دیگری همچون '''بازدارندهٔ 2A کیناز وابسته با سایکلین'''، '''سرکوب‌کننده تومورهای متعدد ۱'''، '''p16<sup>INK4a</sup>''' و چندین نام دیگر شناخته می‌شود، [[پروتئین|پروتئینی]] است که فرایند [[تقسیم سلول|تقسیم سلولی]] را از طریق آهسته‌تر کردن پیشرفت [[چرخه سلول|چرخهٔ سلولی]] از [[فاز G1]] به [[فاز S]]، کُند می‌کند و در نتیجه، نوعی [[ژن سرکوب‌گر تومور|سرکوب‌گر تومور]] محسوب می‌شود. [[حذف (ژنتیک)|حذف]] بخشی از توالی از [[دی‌ان‌ای]] در جریان تقسیم سلولی در این [[ژن]]، سبب ساخت پروتئین پی۱۶ ناکارآمد و ناقص می‌گردد و بدین‌ترتیب چرخهٔ تقسیم سلولی شتاب می‌گیرد که زمینه‌ساز بروز انواع مختلف سرطان است.<ref name = "entrez">{{cite web | title = Entrez Gene: CDKN2A cyclin-dependent kinase inhibitor 2A (melanoma, p16, inhibits CDK4)| url =https://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?Db=gene&Cmd=ShowDetailView&TermToSearch=1029}}</ref><ref name="pmid8152487">{{cite journal | vauthors = Nobori T, Miura K, Wu DJ, Lois A, Takabayashi K, Carson DA | title = Deletions of the cyclin-dependent kinase-4 inhibitor gene in multiple human cancers | journal = Nature | volume = 368 | issue = 6473 | pages = 753–6 | date = April 1994 | pmid = 8152487 | doi = 10.1038/368753a0 | bibcode = 1994Natur.368..753N | s2cid = 13199401 }}</ref><ref name="pmid7606716">{{cite journal | vauthors = Stone S, Jiang P, Dayananth P, Tavtigian SV, Katcher H, Parry D, Peters G, Kamb A | title = Complex structure and regulation of the P16 (MTS1) locus | journal = Cancer Research | volume = 55 | issue = 14 | pages = 2988–94 | date = July 1995 | pmid = 7606716 }}</ref>
'''پی۱۶''' ({{lang-en|P16}}) که با نام‌های دیگری همچون '''بازدارندهٔ 2A کیناز وابسته با سایکلین'''، '''سرکوب‌کننده تومورهای متعدد ۱'''، '''p16<sup>INK4a</sup>''' و چندین نام دیگر شناخته می‌شود، [[پروتئین|پروتئینی]] است که فرایند [[تقسیم سلول|تقسیم سلولی]] را از طریق آهسته‌تر کردن پیشرفت [[چرخه سلول|چرخهٔ سلولی]] از [[فاز G1]] به [[فاز S]]، کُند می‌کند و در نتیجه، نوعی [[ژن سرکوب‌گر تومور|سرکوب‌گر تومور]] محسوب می‌شود. [[حذف (ژنتیک)|حذف]] بخشی از توالی از [[دی‌ان‌ای]] در جریان تقسیم سلولی در این [[ژن]]، سبب ساخت پروتئین پی۱۶ ناکارآمد و ناقص می‌گردد و بدین‌ترتیب چرخهٔ تقسیم سلولی شتاب می‌گیرد که زمینه‌ساز بروز انواع مختلف سرطان است.<ref name = "entrez">{{cite web | title = Entrez Gene: CDKN2A cyclin-dependent kinase inhibitor 2A (melanoma, p16, inhibits CDK4)| url =https://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?Db=gene&Cmd=ShowDetailView&TermToSearch=1029}}</ref><ref name="pmid 8152487">{{cite journal | vauthors = Nobori T, Miura K, Wu DJ, Lois A, Takabayashi K, Carson DA | title = Deletions of the cyclin-dependent kinase-4 inhibitor gene in multiple human cancers | journal = Nature | volume = 368 | issue = 6473 | pages = 753–6 | date = April 1994 | pmid = 8152487 | doi = 10.1038/368753a0 | bibcode = 1994Natur.368..753N | s2cid = 13199401}}</ref><ref name="pmid 7606716">{{cite journal | vauthors = Stone S, Jiang P, Dayananth P, Tavtigian SV, Katcher H, Parry D, Peters G, Kamb A | title = Complex structure and regulation of the P16 (MTS1) locus | journal = Cancer Research | volume = 55 | issue = 14 | pages = 2988–94 | date = July 1995 | pmid = 7606716}}</ref>


از پروتئین پی۱۶ می‌توان به‌عنوان یک [[نشانگر زیستی]] جهت بهبود دقت تشخیص بافتی در «نئوپلازی درون اپیتلیال دهانه رحم درجه ۳» استفاده کرد. پروتئین پی۱۶ همچنین در پیشگیری از [[ملانوما]]، [[سرطان دهانه رحم]]، [[سرطان واژن]] و [[سرطان مری]] نقش دارد.
از پروتئین پی۱۶ می‌توان به‌عنوان یک [[نشانگر زیستی]] جهت بهبود دقت تشخیص بافتی در «نئوپلازی درون اپیتلیال دهانه رحم درجه ۳» استفاده کرد. پروتئین پی۱۶ همچنین در پیشگیری از [[ملانوما]]، [[سرطان دهانه رحم]]، [[سرطان واژن]] و [[سرطان مری]] نقش دارد.


پروتئین پی۱۶ در سال ۱۹۹۳ میلادی کشف شد. این پروتئین ۱۴۸ [[اسید آمینه]] دارد و [[جرم مولکولی]] آن، ۱۶ [[یکای جرم اتمی|کیلو دالتون]] است و ۴ [[تکرار آنکرین]] دارد.<ref name="pmid8259215">{{cite journal | vauthors = Serrano M, Hannon GJ, Beach D | title = A new regulatory motif in cell-cycle control causing specific inhibition of cyclin D/CDK4 | journal = Nature | volume = 366 | issue = 6456 | pages = 704–7 | date = December 1993 | pmid = 8259215 | doi = 10.1038/366704a0 | bibcode = 1993Natur.366..704S | s2cid = 4368128 }}</ref> در واقع عدد ۱۶ در نام این پروتئین اشاره به جرم مولکولی‌اش و نام‌اختصاری دیگرش p16<sup>INK4a</sup> هم اشاره به نقش آن در مهار کیناز وابسته به سایکلین CDK4 دارد.<ref name="pmid8259215"/>
پروتئین پی۱۶ در سال ۱۹۹۳ میلادی کشف شد. این پروتئین ۱۴۸ [[اسید آمینه]] دارد و [[جرم مولکولی]] آن، ۱۶ [[یکای جرم اتمی|کیلو دالتون]] است و ۴ [[تکرار آنکرین]] دارد.<ref name="pmid 8259215">{{cite journal | vauthors = Serrano M, Hannon GJ, Beach D | title = A new regulatory motif in cell-cycle control causing specific inhibition of cyclin D/CDK4 | journal = Nature | volume = 366 | issue = 6456 | pages = 704–7 | date = December 1993 | pmid = 8259215 | doi = 10.1038/366704a0 | bibcode = 1993Natur.366..704S | s2cid = 4368128}}</ref> در واقع عدد ۱۶ در نام این پروتئین اشاره به جرم مولکولی‌اش و نام‌اختصاری دیگرش p16<sup>INK4a</sup> هم اشاره به نقش آن در مهار کیناز وابسته به سایکلین CDK4 دارد.<ref name="pmid 8259215"/>


== ژن ==
== ژن ==
پروتئین پی۱۶ در انسان توسط [[ژن]] «''[[CDKN2A]]''» کُدگذاری می‌شود که بر روی بازوی کوتاه [[کروموزوم ۹ (انسان)|کروموزوم ۹]] واقع است. این ژن چندین نسخهٔ [[رونویسی (ژنتیک)|رونویسی]] گوناگون تولید می‌کند که نخستین [[اگزون]] آنها متفاوت است. دست کم ۳ [[پیرایش دگرسان]] که پروتئین‌های گوناگونی را کدگذاری می‌کنند، شناخته شده‌است. ۲ مورد از این [[پیرایش آران‌ای|پیرایش‌ها]]، ایزوفرم‌های پروتئینی مرتبطی ایجاد می‌کند که [[بازدارنده آنزیم]] [[کیناز وابسته به سایکلین ۴|سی‌دی‌کی۴]] هستند. نسخهٔ باقیماندهٔ دیگر، شامل یک اگزون ۱ جایگزین است که در ۲۰ [[جفت‌باز]] فوقانیِ باقیماندهٔ ژن قرار دارد. این نسخهٔ رونویسی، حاوی یک [[چارچوب خوانش باز]] متناوب (ARF) است که پروتئینی را می‌سازد که از نظر ساختاری با سایر انواع نسخه‌های تولیدی ارتباطی ندارد.<ref>{{cite web|last=Hamosh|first=Ada|title=Cyclin-dependent kinase inhibitor 2A; CDKN2A|url=http://www.omim.org/entry/600160|publisher=OMIM|access-date=10 December 2013}}</ref> این محصول متفاوت پروتئینی، تثبیت‌کننده ژن [[پی۵۳]] است و با مولکول جداکنندهٔ [[ام‌دی‌ام۲]]، که یک پروتئین تجزیه‌کنندهٔ [[پی۵۳]] است، [[تعامل پروتئین-پروتئین|تعامل]] دارد.<ref>"Molecular biology of cancer", Oxford University Press, 2005, {{ISBN|978-0-19-926472-8}}, Section 5.3</ref><ref name="pmid10498883">{{cite journal | vauthors = Roussel MF | title = The INK4 family of cell cycle inhibitors in cancer | journal = Oncogene | volume = 18 | issue = 38 | pages = 5311–7 | date = September 1999 | pmid = 10498883 | doi = 10.1038/sj.onc.1202998 | doi-access = free }}</ref> با وجود تفاوت‌های ساختاری و عملکردی، ایزوفُرم‌های مهارکنندهٔ [[کیناز وابسته به سایکلین]] و محصولات [[چارچوب خوانش باز]] متناوب کُدگذاری شده توسط این [[ژن]]، از طریق نقش‌های تنظیمی‌شان بر روی [[کیناز وابسته به سایکلین ۴|سی‌دی‌کی۴]] و [[پی۵۳]]، در پیشرفت [[فاز G1]] چرخه سلولی دارند. این ژن اغلب در طیف گسترده‌ای از تومورها دچار جهش یا [[حذف (ژنتیک)|حذف]] می‌شود و از آن به‌عنوان یک [[ژن سرکوب‌گر تومور]] مهم یاد می‌شود.<ref name="entrez" />
پروتئین پی۱۶ در انسان توسط [[ژن]] «''[[CDKN2A]]''» کُدگذاری می‌شود که بر روی بازوی کوتاه [[کروموزوم ۹ (انسان)|کروموزوم ۹]] واقع است. این ژن چندین نسخهٔ [[رونویسی (ژنتیک)|رونویسی]] گوناگون تولید می‌کند که نخستین [[اگزون]] آنها متفاوت است. دست کم ۳ [[پیرایش دگرسان]] که پروتئین‌های گوناگونی را کدگذاری می‌کنند، شناخته شده است. ۲ مورد از این [[پیرایش آران‌ای|پیرایش‌ها]]، ایزوفرم‌های پروتئینی مرتبطی ایجاد می‌کند که [[بازدارنده آنزیم]] [[کیناز وابسته به سایکلین ۴|سی‌دی‌کی۴]] هستند. نسخهٔ باقیماندهٔ دیگر، شامل یک اگزون ۱ جایگزین است که در ۲۰ [[جفت‌باز]] فوقانیِ باقیماندهٔ ژن قرار دارد. این نسخهٔ رونویسی، حاوی یک [[چارچوب خوانش باز]] متناوب (ARF) است که پروتئینی را می‌سازد که از نظر ساختاری با سایر انواع نسخه‌های تولیدی ارتباطی ندارد.<ref>{{cite web|last=Hamosh|first=Ada|title=Cyclin-dependent kinase inhibitor 2A; CDKN2A|url=http://www.omim.org/entry/600160|publisher=OMIM|access-date=10 December 2013}}</ref> این محصول متفاوت پروتئینی، تثبیت‌کننده ژن [[پی۵۳]] است و با مولکول جداکنندهٔ [[ام‌دی‌ام۲]]، که یک پروتئین تجزیه‌کنندهٔ [[پی۵۳]] است، [[تعامل پروتئین-پروتئین|تعامل]] دارد.<ref>"Molecular biology of cancer", Oxford University Press, 2005, {{ISBN|978-0-19-926472-8}}, Section 5.3</ref><ref name="pmid 10498883">{{cite journal | vauthors = Roussel MF | title = The INK4 family of cell cycle inhibitors in cancer | journal = Oncogene | volume = 18 | issue = 38 | pages = 5311–7 | date = September 1999 | pmid = 10498883 | doi = 10.1038/sj.onc.1202998 | doi-access = free}}</ref> با وجود تفاوت‌های ساختاری و عملکردی، ایزوفُرم‌های مهارکنندهٔ [[کیناز وابسته به سایکلین]] و محصولات [[چارچوب خوانش باز]] متناوب کُدگذاری شده توسط این [[ژن]]، از طریق نقش‌های تنظیمی‌شان بر روی [[کیناز وابسته به سایکلین ۴|سی‌دی‌کی۴]] و [[پی۵۳]]، در پیشرفت [[فاز G1]] چرخه سلولی دارند. این ژن اغلب در طیف گسترده‌ای از تومورها دچار جهش یا [[حذف (ژنتیک)|حذف]] می‌شود و از آن به‌عنوان یک [[ژن سرکوب‌گر تومور]] مهم یاد می‌شود.<ref name="entrez"/>


با بالا رفتن سن در موجودات زنده، [[بیان ژن|بیان]] پی۱۶ به منظور کاهش تکثیر [[سلول بنیادی]]، افزایش می‌یابد.<ref name="pmid16957737">{{cite journal | vauthors = Krishnamurthy J, Ramsey MR, Ligon KL, Torrice C, Koh A, Bonner-Weir S, Sharpless NE | title = p16INK4a induces an age-dependent decline in islet regenerative potential | journal = Nature | volume = 443 | issue = 7110 | pages = 453–7 | date = September 2006 | pmid = 16957737 | doi = 10.1038/nature05092 | bibcode = 2006Natur.443..453K | s2cid = 4402013 }}</ref> این کاهش تقسیم سلولی و تولید سلول‌های بنیادی نقش محافظتی علیه [[سرطان]] دارد اما خطرات مرتبط با [[پیری]] سلولی را افزایش می‌دهد.
با بالا رفتن سن در موجودات زنده، [[بیان ژن|بیان]] پی۱۶ به منظور کاهش تکثیر [[سلول بنیادی]]، افزایش می‌یابد.<ref name="pmid 16957737">{{cite journal | vauthors = Krishnamurthy J, Ramsey MR, Ligon KL, Torrice C, Koh A, Bonner-Weir S, Sharpless NE | title = p16INK4a induces an age-dependent decline in islet regenerative potential | journal = Nature | volume = 443 | issue = 7110 | pages = 453–7 | date = September 2006 | pmid = 16957737 | doi = 10.1038/nature05092 | bibcode = 2006Natur.443..453K | s2cid = 4402013}}</ref> این کاهش تقسیم سلولی و تولید سلول‌های بنیادی نقش محافظتی علیه [[سرطان]] دارد اما خطرات مرتبط با [[پیری]] سلولی را افزایش می‌دهد.


== اهمیت بالینی ==
== اهمیت بالینی ==
جهش‌هایی که سبب [[حذف (ژنتیک)|حذف]] یا کاهش عملکرد [[ژن]] ''[[CDKN2A]]'' می‌شوند با بروز انواع مختلف سرطان در ارتباط هستند و تغییر در این ژن، در [[رده سلولی نامیرا]]ی برخی سرطان‌ها یافت شده‌است.<ref name="pmid9508208">{{cite journal | vauthors = Liggett WH, Sidransky D | title = Role of the p16 tumor suppressor gene in cancer | journal = Journal of Clinical Oncology | volume = 16 | issue = 3 | pages = 1197–206 | date = March 1998 | pmid = 9508208 | doi = 10.1200/JCO.1998.16.3.1197 }}</ref><ref name="pmid11237522">{{cite journal | vauthors = Rocco JW, Sidransky D | title = p16(MTS-1/CDKN2/INK4a) in cancer progression | journal = Experimental Cell Research | volume = 264 | issue = 1 | pages = 42–55 | date = March 2001 | pmid = 11237522 | doi = 10.1006/excr.2000.5149 }}</ref> به عنوان نمونه:
جهش‌هایی که سبب [[حذف (ژنتیک)|حذف]] یا کاهش عملکرد [[ژن]] ''[[CDKN2A]]'' می‌شوند با بروز انواع مختلف سرطان در ارتباط هستند و تغییر در این ژن، در [[رده سلولی نامیرا]]ی برخی سرطان‌ها یافت شده است.<ref name="pmid 9508208">{{cite journal | vauthors = Liggett WH, Sidransky D | title = Role of the p16 tumor suppressor gene in cancer | journal = Journal of Clinical Oncology | volume = 16 | issue = 3 | pages = 1197–206 | date = March 1998 | pmid = 9508208 | doi = 10.1200/JCO.1998.16.3.1197}}</ref><ref name="pmid 11237522">{{cite journal | vauthors = Rocco JW, Sidransky D | title = p16(MTS-1/CDKN2/INK4a) in cancer progression | journal = Experimental Cell Research | volume = 264 | issue = 1 | pages = 42–55 | date = March 2001 | pmid = 11237522 | doi = 10.1006/excr.2000.5149}}</ref> به عنوان نمونه:


بروز [[سرطان لوزالمعده]] با جهش در [[ژن]] ''[[CDKN2A]]'' مرتبط است.<ref name="pmid7726912">{{cite journal | vauthors = Caldas C, Hahn SA, da Costa LT, Redston MS, Schutte M, Seymour AB, Weinstein CL, Hruban RH, Yeo CJ, Kern SE | title = Frequent somatic mutations and homozygous deletions of the p16 (MTS1) gene in pancreatic adenocarcinoma | journal = Nature Genetics | volume = 8 | issue = 1 | pages = 27–32 | date = September 1994 | pmid = 7726912 | doi = 10.1038/ng0994-27 | s2cid = 23195660 }}</ref><ref name="pmid8589035">{{cite journal | vauthors = Bartsch D, Shevlin DW, Tung WS, Kisker O, Wells SA, Goodfellow PJ | title = Frequent mutations of CDKN2 in primary pancreatic adenocarcinomas | journal = Genes, Chromosomes & Cancer | volume = 14 | issue = 3 | pages = 189–95 | date = November 1995 | pmid = 8589035 | doi = 10.1002/gcc.2870140306 | s2cid = 22823227 }}</ref><ref name="pmid7624155">{{cite journal | vauthors = Liu L, Lassam NJ, Slingerland JM, Bailey D, Cole D, Jenkins R, Hogg D | title = Germline p16INK4A mutation and protein dysfunction in a family with inherited melanoma | journal = Oncogene | volume = 11 | issue = 2 | pages = 405–12 | date = July 1995 | pmid = 7624155 }}</ref>
بروز [[سرطان لوزالمعده]] با جهش در [[ژن]] ''[[CDKN2A]]'' مرتبط است.<ref name="pmid 7726912">{{cite journal | vauthors = Caldas C, Hahn SA, da Costa LT, Redston MS, Schutte M, Seymour AB, Weinstein CL, Hruban RH, Yeo CJ, Kern SE | title = Frequent somatic mutations and homozygous deletions of the p16 (MTS1) gene in pancreatic adenocarcinoma | journal = Nature Genetics | volume = 8 | issue = 1 | pages = 27–32 | date = September 1994 | pmid = 7726912 | doi = 10.1038/ng0994-27 | s2cid = 23195660}}</ref><ref name="pmid 8589035">{{cite journal | vauthors = Bartsch D, Shevlin DW, Tung WS, Kisker O, Wells SA, Goodfellow PJ | title = Frequent mutations of CDKN2 in primary pancreatic adenocarcinomas | journal = Genes, Chromosomes & Cancer | volume = 14 | issue = 3 | pages = 189–95 | date = November 1995 | pmid = 8589035 | doi = 10.1002/gcc.2870140306 | s2cid = 22823227}}</ref><ref name="pmid 7624155">{{cite journal | vauthors = Liu L, Lassam NJ, Slingerland JM, Bailey D, Cole D, Jenkins R, Hogg D | title = Germline p16INK4A mutation and protein dysfunction in a family with inherited melanoma | journal = Oncogene | volume = 11 | issue = 2 | pages = 405–12 | date = July 1995 | pmid = 7624155}}</ref>


در کسانی که دچار جهش‌های این ژن هستند، خطر بروز [[ملانوما]]، سرطان‌های [[سرطان ریه]] و [[سرطان لوزالمعده]]، [[سرطان حنجره|حنجره]] و [[سرطان دهان|دهان]] و [[سرطان‌های سر و گردن|گلو]] زیاد است و مصرف دخانیات، خطر بروز این سرطان‌های غیرملانومایی را بیشتر می‌کند.<ref name=" PMID24935963 ">{{cite journal | vauthors = Helgadottir H, Höiom V, Jönsson G, Tuominen R, Ingvar C, Borg A, Olsson H, Hansson J | title = High risk of tobacco-related cancers in CDKN2A mutation-positive melanoma families | journal = Journal of Medical Genetics | volume = 51 | issue = 8 | pages = 545–52 | date = August 2014 | pmid = 24935963 | pmc = 4112445 | doi = 10.1136/jmedgenet-2014-102320 }}</ref>
در کسانی که دچار جهش‌های این ژن هستند، خطر بروز [[ملانوما]]، سرطان‌های [[سرطان ریه]] و [[سرطان لوزالمعده]]، [[سرطان حنجره|حنجره]] و [[سرطان دهان|دهان]] و [[سرطان‌های سر و گردن|گلو]] زیاد است و مصرف دخانیات، خطر بروز این سرطان‌های غیرملانومایی را بیشتر می‌کند.<ref name=" PMID 24935963 ">{{cite journal | vauthors = Helgadottir H, Höiom V, Jönsson G, Tuominen R, Ingvar C, Borg A, Olsson H, Hansson J | title = High risk of tobacco-related cancers in CDKN2A mutation-positive melanoma families | journal = Journal of Medical Genetics | volume = 51 | issue = 8 | pages = 545–52 | date = August 2014 | pmid = 24935963 | pmc = 4112445 | doi = 10.1136/jmedgenet-2014-102320}}</ref>


[[حذف (ژنتیک)|حذف]] هموزیگوت پی۱۶ در [[رده سلولی نامیرا|رده‌های سلولی]] [[سرطان مری]] و [[سرطان معده]] یافت شده‌است.<ref name="pmid8093026">{{cite journal | vauthors = Igaki H, Sasaki H, Kishi T, Sakamoto H, Tachimori Y, Kato H, Watanabe H, Sugimura T, Terada M | title = Highly frequent homozygous deletion of the p16 gene in esophageal cancer cell lines | journal = Biochemical and Biophysical Research Communications | volume = 203 | issue = 2 | pages = 1090–5 | date = September 1994 | pmid = 8093026 | doi = 10.1006/bbrc.1994.2294 }}</ref>
[[حذف (ژنتیک)|حذف]] هموزیگوت پی۱۶ در [[رده سلولی نامیرا|رده‌های سلولی]] [[سرطان مری]] و [[سرطان معده]] یافت شده است.<ref name="pmid 8093026">{{cite journal | vauthors = Igaki H, Sasaki H, Kishi T, Sakamoto H, Tachimori Y, Kato H, Watanabe H, Sugimura T, Terada M | title = Highly frequent homozygous deletion of the p16 gene in esophageal cancer cell lines | journal = Biochemical and Biophysical Research Communications | volume = 203 | issue = 2 | pages = 1090–5 | date = September 1994 | pmid = 8093026 | doi = 10.1006/bbrc.1994.2294}}</ref>


جهش CDKN2A در رده‌های سلولی زایا، احتمال ایجاد [[سرطان پوست]] را بالا می‌برد.<ref name="pmid24742402">{{cite journal | vauthors = Puig-Butille JA, Escámez MJ, Garcia-Garcia F, Tell-Marti G, Fabra À, Martínez-Santamaría L, Badenas C, Aguilera P, Pevida M, Dopazo J, del Río M, Puig S | title = Capturing the biological impact of CDKN2A and MC1R genes as an early predisposing event in melanoma and non melanoma skin cancer | journal = Oncotarget | volume = 5 | issue = 6 | pages = 1439–51 | date = March 2014 | pmid = 24742402 | pmc = 4039222 | doi = 10.18632/oncotarget.1444 }}</ref>
جهش CDKN2A در رده‌های سلولی زایا، احتمال ایجاد [[سرطان پوست]] را بالا می‌برد.<ref name="pmid 24742402">{{cite journal | vauthors = Puig-Butille JA, Escámez MJ, Garcia-Garcia F, Tell-Marti G, Fabra À, Martínez-Santamaría L, Badenas C, Aguilera P, Pevida M, Dopazo J, del Río M, Puig S | title = Capturing the biological impact of CDKN2A and MC1R genes as an early predisposing event in melanoma and non melanoma skin cancer | journal = Oncotarget | volume = 5 | issue = 6 | pages = 1439–51 | date = March 2014 | pmid = 24742402 | pmc = 4039222 | doi = 10.18632/oncotarget.1444}}</ref>


وجود پروتئین پی ۱۶ در سلول‌های [[بافت پوششی]] سرطان سرطان‌های دهان و گلو با پیش‌آگهی خوب بیماری همراه است.<ref>{{cite journal | vauthors = Ang KK ''et al.'' | year = 2010 | title = Human papillomavirus and survival of patients with oropharyngeal cancer | journal = New England Journal of Medicine | volume = 363 | issue = 1| pages = 24–35 | doi = 10.1056/NEJMoa0912217 | pmid = 20530316 | pmc = 2943767 }}</ref> وجود یا عدم وجود پروتئین پی ۱۶ در این سرطان آن چنان مهم است که «کمیته مشترک سرطان آمریکا» آن را در سیستم طبقه‌بندی مراحل این سرطان گنجانده‌است.<ref>{{cite journal | vauthors = Lydiatt WM ''et al.'' | year = 2017 | title = Head and neck cancers—major changes in the American Joint Committee on cancer eighth edition cancer staging manual | journal = CA: A Cancer Journal for Clinicians | volume = 67 | issue = 2| pages = 122–137 | doi = 10.3322/caac.21389 | pmid = 28128848 | doi-access = free }}</ref>
وجود پروتئین پی ۱۶ در سلول‌های [[بافت پوششی]] سرطان سرطان‌های دهان و گلو با پیش‌آگهی خوب بیماری همراه است.<ref>{{cite journal | vauthors = Ang KK ''et al.'' | year = 2010 | title = Human papillomavirus and survival of patients with oropharyngeal cancer | journal = New England Journal of Medicine | volume = 363 | issue = 1| pages = 24–35 | doi = 10.1056/NEJMoa0912217 | pmid = 20530316 | pmc = 2943767}}</ref> وجود یا عدم وجود پروتئین پی ۱۶ در این سرطان آن چنان مهم است که «کمیته مشترک سرطان آمریکا» آن را در سیستم طبقه‌بندی مراحل این سرطان گنجانده است.<ref>{{cite journal | vauthors = Lydiatt WM ''et al.'' | year = 2017 | title = Head and neck cancers—major changes in the American Joint Committee on cancer eighth edition cancer staging manual | journal = CA: A Cancer Journal for Clinicians | volume = 67 | issue = 2| pages = 122–137 | doi = 10.3322/caac.21389 | pmid = 28128848 | doi-access = free}}</ref>


یافتن [[حذف (ژنتیک)|حذف]] پی۱۶ توسط روش آزمایشگاهی «هیبریداسیون فلوئورسانس درجا» (FISH) در سلول‌های سطحی [[مزوتلیوم]]، پیش‌بینی‌کننده وجود [[مزوتلیوما]]ی تهاجمی نهفته‌است.<ref name="pmid24503757">{{cite journal | vauthors = Hwang H, Tse C, Rodriguez S, Gown A, Churg A | title = p16 FISH deletion in surface epithelial mesothelial proliferations is predictive of underlying invasive mesothelioma | journal = The American Journal of Surgical Pathology | volume = 38 | issue = 5 | pages = 681–8 | date = May 2014 | pmid = 24503757 | doi = 10.1097/PAS.0000000000000176 | s2cid = 28068784 }}</ref>
یافتن [[حذف (ژنتیک)|حذف]] پی۱۶ توسط روش آزمایشگاهی «هیبریداسیون فلوئورسانس درجا» (FISH) در سلول‌های سطحی [[مزوتلیوم]]، پیش‌بینی‌کننده وجود [[مزوتلیوما]]ی تهاجمی نهفته است.<ref name="pmid 24503757">{{cite journal | vauthors = Hwang H, Tse C, Rodriguez S, Gown A, Churg A | title = p16 FISH deletion in surface epithelial mesothelial proliferations is predictive of underlying invasive mesothelioma | journal = The American Journal of Surgical Pathology | volume = 38 | issue = 5 | pages = 681–8 | date = May 2014 | pmid = 24503757 | doi = 10.1097/PAS.0000000000000176 | s2cid = 28068784}}</ref>


== تعامل‌های شیمیایی ==
== تعامل‌های شیمیایی ==
پروتئین پی۱۶ با مولکول‌های گوناگونی از جمله [[ام‌دی‌ام۲]]<ref name = pmid18583933>{{cite journal | vauthors = Ivanchuk SM, Mondal S, Rutka JT | title = p14ARF interacts with DAXX: effects on HDM2 and p53 | journal = Cell Cycle | volume = 7 | issue = 12 | pages = 1836–50 | date = June 2008 | pmid = 18583933 | doi = 10.4161/cc.7.12.6025 | doi-access = free }}</ref><ref name = pmid14612427/><ref name = pmid9529249/><ref name = pmid12085228>{{cite journal | vauthors = Clark PA, Llanos S, Peters G | title = Multiple interacting domains contribute to p14ARF mediated inhibition of MDM2 | journal = Oncogene | volume = 21 | issue = 29 | pages = 4498–507 | date = July 2002 | pmid = 12085228 | doi = 10.1038/sj.onc.1205558 | doi-access = free }}</ref><ref name = pmid9529248>{{cite journal | vauthors = Pomerantz J, Schreiber-Agus N, Liégeois NJ, Silverman A, Alland L, Chin L, Potes J, Chen K, Orlow I, Lee HW, Cordon-Cardo C, DePinho RA | title = The Ink4a tumor suppressor gene product, p19Arf, interacts with MDM2 and neutralizes MDM2's inhibition of p53 | journal = Cell | volume = 92 | issue = 6 | pages = 713–23 | date = March 1998 | pmid = 9529248 | doi = 10.1016/S0092-8674(00)81400-2 | s2cid = 17190271 | author11-link = Carlos Cordon-Cardo | doi-access = free }}</ref>، [[کیناز وابسته به سایکلین ۴|سی‌دی‌کی۴]]<ref name = pmid8259215/><ref name = pmid15065884>{{cite journal | vauthors = Li J, Melvin WS, Tsai MD, Muscarella P | title = The nuclear protein p34SEI-1 regulates the kinase activity of cyclin-dependent kinase 4 in a concentration-dependent manner | journal = Biochemistry | volume = 43 | issue = 14 | pages = 4394–9 | date = April 2004 | pmid = 15065884 | doi = 10.1021/bi035601s | citeseerx = 10.1.1.386.140 }}</ref><ref name = pmid10580009>{{cite journal | vauthors = Sugimoto M, Nakamura T, Ohtani N, Hampson L, Hampson IN, Shimamoto A, Furuichi Y, Okumura K, Niwa S, Taya Y, Hara E | title = Regulation of CDK4 activity by a novel CDK4-binding protein, p34(SEI-1) | journal = Genes & Development | volume = 13 | issue = 22 | pages = 3027–33 | date = November 1999 | pmid = 10580009 | pmc = 317153 | doi = 10.1101/gad.13.22.3027 }}</ref><ref name = pmid17353931>{{cite journal | vauthors = Ewing RM, Chu P, Elisma F, Li H, Taylor P, Climie S, McBroom-Cerajewski L, Robinson MD, O'Connor L, Li M, Taylor R, Dharsee M, Ho Y, Heilbut A, Moore L, Zhang S, Ornatsky O, Bukhman YV, Ethier M, Sheng Y, Vasilescu J, Abu-Farha M, Lambert JP, Duewel HS, Stewart II, Kuehl B, Hogue K, Colwill K, Gladwish K, Muskat B, Kinach R, Adams SL, Moran MF, Morin GB, Topaloglou T, Figeys D | display-authors = 6 | title = Large-scale mapping of human protein-protein interactions by mass spectrometry | journal = Molecular Systems Biology | volume = 3 | pages = 89 | year = 2007 | pmid = 17353931 | pmc = 1847948 | doi = 10.1038/msb4100134 }}</ref><ref name = pmid8805225>{{cite journal | vauthors = Fåhraeus R, Paramio JM, Ball KL, Laín S, Lane DP | title = Inhibition of pRb phosphorylation and cell-cycle progression by a 20-residue peptide derived from p16CDKN2/INK4A | journal = Current Biology | volume = 6 | issue = 1 | pages = 84–91 | date = January 1996 | pmid = 8805225 | doi = 10.1016/S0960-9822(02)00425-6 | s2cid = 23024663 | url = https://www.pure.ed.ac.uk/ws/files/12111645/Inhibition_of_pRb_phosphorylation_and_cell_cycle_progression.pdf }}</ref><ref name = pmid9228064>{{cite journal | vauthors = Coleman KG, Wautlet BS, Morrissey D, Mulheron J, Sedman SA, Brinkley P, Price S, Webster KR | title = Identification of CDK4 sequences involved in cyclin D1 and p16 binding | journal = The Journal of Biological Chemistry | volume = 272 | issue = 30 | pages = 18869–74 | date = July 1997 | pmid = 9228064 | doi = 10.1074/jbc.272.30.18869 | doi-access = free }}</ref> و [[پی۵۳]]<ref name = pmid12446718>{{cite journal | vauthors = Rizos H, Diefenbach E, Badhwar P, Woodruff S, Becker TM, Rooney RJ, Kefford RF | title = Association of p14ARF with the p120E4F transcriptional repressor enhances cell cycle inhibition | journal = The Journal of Biological Chemistry | volume = 278 | issue = 7 | pages = 4981–9 | date = February 2003 | pmid = 12446718 | doi = 10.1074/jbc.M210978200 | doi-access = free }}</ref><ref name = pmid14612427>{{cite journal | vauthors = Zhang Y, Wolf GW, Bhat K, Jin A, Allio T, Burkhart WA, Xiong Y | title = Ribosomal protein L11 negatively regulates oncoprotein MDM2 and mediates a p53-dependent ribosomal-stress checkpoint pathway | journal = Molecular and Cellular Biology | volume = 23 | issue = 23 | pages = 8902–12 | date = December 2003 | pmid = 14612427 | pmc = 262682 | doi = 10.1128/MCB.23.23.8902-8912.2003 }}</ref><ref name = pmid9529249>{{cite journal | vauthors = Zhang Y, Xiong Y, Yarbrough WG | title = ARF promotes MDM2 degradation and stabilizes p53: ARF-INK4a locus deletion impairs both the Rb and p53 tumor suppression pathways | journal = Cell | volume = 92 | issue = 6 | pages = 725–34 | date = March 1998 | pmid = 9529249 | doi = 10.1016/S0092-8674(00)81401-4 | s2cid = 334187 }}</ref> [[تعامل پروتئین-پروتئین]] دارد.
پروتئین پی۱۶ با مولکول‌های گوناگونی از جمله [[ام‌دی‌ام۲]]<ref name = pmid 18583933>{{cite journal | vauthors = Ivanchuk SM, Mondal S, Rutka JT | title = p14ARF interacts with DAXX: effects on HDM2 and p53 | journal = Cell Cycle | volume = 7 | issue = 12 | pages = 1836–50 | date = June 2008 | pmid = 18583933 | doi = 10.4161/cc.7.12.6025 | doi-access = free}}</ref>،<ref name = pmid 14612427/><ref name = pmid 9529249/><ref name = pmid 12085228>{{cite journal | vauthors = Clark PA, Llanos S, Peters G | title = Multiple interacting domains contribute to p14ARF mediated inhibition of MDM2 | journal = Oncogene | volume = 21 | issue = 29 | pages = 4498–507 | date = July 2002 | pmid = 12085228 | doi = 10.1038/sj.onc.1205558 | doi-access = free}}</ref><ref name = pmid 9529248>{{cite journal | vauthors = Pomerantz J, Schreiber-Agus N, Liégeois NJ, Silverman A, Alland L, Chin L, Potes J, Chen K, Orlow I, Lee HW, Cordon-Cardo C, DePinho RA | title = The Ink4a tumor suppressor gene product, p19Arf, interacts with MDM2 and neutralizes MDM2's inhibition of p53 | journal = Cell | volume = 92 | issue = 6 | pages = 713–23 | date = March 1998 | pmid = 9529248 | doi = 10.1016/S0092-8674(00)81400-2 | s2cid = 17190271 | author11-link = Carlos Cordon-Cardo | doi-access = free}}</ref> [[کیناز وابسته به سایکلین ۴|سی‌دی‌کی۴]]<ref name = pmid 8259215/><ref name = pmid 15065884>{{cite journal | vauthors = Li J, Melvin WS, Tsai MD, Muscarella P | title = The nuclear protein p34SEI-1 regulates the kinase activity of cyclin-dependent kinase 4 in a concentration-dependent manner | journal = Biochemistry | volume = 43 | issue = 14 | pages = 4394–9 | date = April 2004 | pmid = 15065884 | doi = 10.1021/bi035601s | citeseerx = 10.1.1.386.140}}</ref><ref name = pmid 10580009>{{cite journal | vauthors = Sugimoto M, Nakamura T, Ohtani N, Hampson L, Hampson IN, Shimamoto A, Furuichi Y, Okumura K, Niwa S, Taya Y, Hara E | title = Regulation of CDK4 activity by a novel CDK4-binding protein, p34(SEI-1) | journal = Genes & Development | volume = 13 | issue = 22 | pages = 3027–33 | date = November 1999 | pmid = 10580009 | pmc = 317153 | doi = 10.1101/gad.13.22.3027}}</ref><ref name = pmid 17353931>{{cite journal | vauthors = Ewing RM, Chu P, Elisma F, Li H, Taylor P, Climie S, McBroom-Cerajewski L, Robinson MD, O'Connor L, Li M, Taylor R, Dharsee M, Ho Y, Heilbut A, Moore L, Zhang S, Ornatsky O, Bukhman YV, Ethier M, Sheng Y, Vasilescu J, Abu-Farha M, Lambert JP, Duewel HS, Stewart II, Kuehl B, Hogue K, Colwill K, Gladwish K, Muskat B, Kinach R, Adams SL, Moran MF, Morin GB, Topaloglou T, Figeys D | display-authors = 6 | title = Large-scale mapping of human protein-protein interactions by mass spectrometry | journal = Molecular Systems Biology | volume = 3 | pages = 89 | year = 2007 | pmid = 17353931 | pmc = 1847948 | doi = 10.1038/msb4100134}}</ref><ref name = pmid 8805225>{{cite journal | vauthors = Fåhraeus R, Paramio JM, Ball KL, Laín S, Lane DP | title = Inhibition of pRb phosphorylation and cell-cycle progression by a 20-residue peptide derived from p16CDKN2/INK4A | journal = Current Biology | volume = 6 | issue = 1 | pages = 84–91 | date = January 1996 | pmid = 8805225 | doi = 10.1016/S0960-9822(02)00425-6 | s2cid = 23024663 | url = https://www.pure.ed.ac.uk/ws/files/12111645/Inhibition_of_pRb_phosphorylation_and_cell_cycle_progression.pdf}}</ref><ref name = pmid 9228064>{{cite journal | vauthors = Coleman KG, Wautlet BS, Morrissey D, Mulheron J, Sedman SA, Brinkley P, Price S, Webster KR | title = Identification of CDK4 sequences involved in cyclin D1 and p16 binding | journal = The Journal of Biological Chemistry | volume = 272 | issue = 30 | pages = 18869–74 | date = July 1997 | pmid = 9228064 | doi = 10.1074/jbc.272.30.18869 | doi-access = free}}</ref> و [[پی۵۳]]<ref name = pmid 12446718>{{cite journal | vauthors = Rizos H, Diefenbach E, Badhwar P, Woodruff S, Becker TM, Rooney RJ, Kefford RF | title = Association of p14ARF with the p120E4F transcriptional repressor enhances cell cycle inhibition | journal = The Journal of Biological Chemistry | volume = 278 | issue = 7 | pages = 4981–9 | date = February 2003 | pmid = 12446718 | doi = 10.1074/jbc.M210978200 | doi-access = free}}</ref><ref name = pmid 14612427>{{cite journal | vauthors = Zhang Y, Wolf GW, Bhat K, Jin A, Allio T, Burkhart WA, Xiong Y | title = Ribosomal protein L11 negatively regulates oncoprotein MDM2 and mediates a p53-dependent ribosomal-stress checkpoint pathway | journal = Molecular and Cellular Biology | volume = 23 | issue = 23 | pages = 8902–12 | date = December 2003 | pmid = 14612427 | pmc = 262682 | doi = 10.1128/MCB.23.23.8902-8912.2003}}</ref><ref name = pmid 9529249>{{cite journal | vauthors = Zhang Y, Xiong Y, Yarbrough WG | title = ARF promotes MDM2 degradation and stabilizes p53: ARF-INK4a locus deletion impairs both the Rb and p53 tumor suppression pathways | journal = Cell | volume = 92 | issue = 6 | pages = 725–34 | date = March 1998 | pmid = 9529249 | doi = 10.1016/S0092-8674(00)81401-4 | s2cid = 334187}}</ref> [[تعامل پروتئین-پروتئین]] دارد.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۵۹: خط ۵۹:
* {{UCSC genome browser|CDKN2A}}
* {{UCSC genome browser|CDKN2A}}
* {{UCSC gene details|CDKN2A}}
* {{UCSC gene details|CDKN2A}}
⚫
[[رده:زیست‌نشانگرها]]
[[رده:ژن‌های روی کروموزوم ۹ انسان]]
[[رده:ژن‌های روی کروموزوم ۹ انسان]]
[[رده:ژن‌های سرکوبگر تومور]]
[[رده:ژن‌های سرکوبگر تومور]]
⚫
[[رده:زیست‌نشانگرها]]

نسخهٔ ‏۲۸ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۱۱

CDKN2A
ساختارهای موجود
PDBجستجوی هم‌ساخت‌شناسی: PDBe RCSB
معین‌کننده‌ها
نام‌های دیگرCDKN2A, CDK4I, CDKN2, CMM2, INK4, INK4A, MLM, MTS-1, MTS1, P14, P14ARF, P16, P16-INK4A, P16INK4, P16INK4A, P19, P19ARF, TP16, cyclin-dependent kinase inhibitor 2A, cyclin dependent kinase inhibitor 2A, Genes, p16, ARF.
شناسه‌های بیرونیOMIM: 600160 MGI: 104738 HomoloGene: 55430 GeneCards: CDKN2A
هم‌ساخت‌شناسی
گونه‌هاانسانموش
Entrez

1029

12578

آنسامبل

ENSG00000147889

ENSMUSG00000044303

یونی‌پروت

P42771
Q8N726

P51480
Q64364

RefSeq (mRNA)

NM_001195132، NM_058195، NM_058196، NM_058197، XM_011517675، XM_011517676، NM_001363763، XM_047422596، XM_047422597، XM_047422598 NM_000077، NM_001195132، NM_058195، NM_058196، NM_058197، XM_011517675، XM_011517676، NM_001363763، XM_047422596، XM_047422597، XM_047422598

NM_009877 NM_001040654، NM_009877

RefSeq (پروتئین)

NP_001182061، NP_478102، NP_478104، XP_005251400، XP_011515977، XP_011515978، NP_001350692 NP_000068، NP_001182061، NP_478102، NP_478104، XP_005251400، XP_011515977، XP_011515978، NP_001350692
NP_478102.2

NP_034007 NP_001035744، NP_034007
NP_034007.1

موقعیت (UCSC)ن/مChr : 89.19 – 89.21 Mb
جستجوی PubMed[۲][۳]
ویکی‌داده
مشاهده/ویرایش انسانمشاهده/ویرایش موش
بازدارندهٔ 2A کیناز وابسته با سایکلین p19Arf در انتهای آمینی
ساختار راه‌حل برای ۳۷ اسید آمینه ریشهٔ آمینی پروتئین اِی‌آراف سرکوبگر تومور در موش
شناسه‌ها
نمادP19Arf_N
پی‌فمPF07392
اینترپروIPR010868
SCOPe1hn3 / SUPFAM

پی۱۶ (انگلیسی: P16) که با نام‌های دیگری همچون بازدارندهٔ 2A کیناز وابسته با سایکلین، سرکوب‌کننده تومورهای متعدد ۱، p16INK4a و چندین نام دیگر شناخته می‌شود، پروتئینی است که فرایند تقسیم سلولی را از طریق آهسته‌تر کردن پیشرفت چرخهٔ سلولی از فاز G1 به فاز S، کُند می‌کند و در نتیجه، نوعی سرکوب‌گر تومور محسوب می‌شود. حذف بخشی از توالی از دی‌ان‌ای در جریان تقسیم سلولی در این ژن، سبب ساخت پروتئین پی۱۶ ناکارآمد و ناقص می‌گردد و بدین‌ترتیب چرخهٔ تقسیم سلولی شتاب می‌گیرد که زمینه‌ساز بروز انواع مختلف سرطان است.[۴][۵][۶]

از پروتئین پی۱۶ می‌توان به‌عنوان یک نشانگر زیستی جهت بهبود دقت تشخیص بافتی در «نئوپلازی درون اپیتلیال دهانه رحم درجه ۳» استفاده کرد. پروتئین پی۱۶ همچنین در پیشگیری از ملانوما، سرطان دهانه رحم، سرطان واژن و سرطان مری نقش دارد.

پروتئین پی۱۶ در سال ۱۹۹۳ میلادی کشف شد. این پروتئین ۱۴۸ اسید آمینه دارد و جرم مولکولی آن، ۱۶ کیلو دالتون است و ۴ تکرار آنکرین دارد.[۷] در واقع عدد ۱۶ در نام این پروتئین اشاره به جرم مولکولی‌اش و نام‌اختصاری دیگرش p16INK4a هم اشاره به نقش آن در مهار کیناز وابسته به سایکلین CDK4 دارد.[۷]

ژن

پروتئین پی۱۶ در انسان توسط ژن «CDKN2A» کُدگذاری می‌شود که بر روی بازوی کوتاه کروموزوم ۹ واقع است. این ژن چندین نسخهٔ رونویسی گوناگون تولید می‌کند که نخستین اگزون آنها متفاوت است. دست کم ۳ پیرایش دگرسان که پروتئین‌های گوناگونی را کدگذاری می‌کنند، شناخته شده است. ۲ مورد از این پیرایش‌ها، ایزوفرم‌های پروتئینی مرتبطی ایجاد می‌کند که بازدارنده آنزیم سی‌دی‌کی۴ هستند. نسخهٔ باقیماندهٔ دیگر، شامل یک اگزون ۱ جایگزین است که در ۲۰ جفت‌باز فوقانیِ باقیماندهٔ ژن قرار دارد. این نسخهٔ رونویسی، حاوی یک چارچوب خوانش باز متناوب (ARF) است که پروتئینی را می‌سازد که از نظر ساختاری با سایر انواع نسخه‌های تولیدی ارتباطی ندارد.[۸] این محصول متفاوت پروتئینی، تثبیت‌کننده ژن پی۵۳ است و با مولکول جداکنندهٔ ام‌دی‌ام۲، که یک پروتئین تجزیه‌کنندهٔ پی۵۳ است، تعامل دارد.[۹][۱۰] با وجود تفاوت‌های ساختاری و عملکردی، ایزوفُرم‌های مهارکنندهٔ کیناز وابسته به سایکلین و محصولات چارچوب خوانش باز متناوب کُدگذاری شده توسط این ژن، از طریق نقش‌های تنظیمی‌شان بر روی سی‌دی‌کی۴ و پی۵۳، در پیشرفت فاز G1 چرخه سلولی دارند. این ژن اغلب در طیف گسترده‌ای از تومورها دچار جهش یا حذف می‌شود و از آن به‌عنوان یک ژن سرکوب‌گر تومور مهم یاد می‌شود.[۴]

با بالا رفتن سن در موجودات زنده، بیان پی۱۶ به منظور کاهش تکثیر سلول بنیادی، افزایش می‌یابد.[۱۱] این کاهش تقسیم سلولی و تولید سلول‌های بنیادی نقش محافظتی علیه سرطان دارد اما خطرات مرتبط با پیری سلولی را افزایش می‌دهد.

اهمیت بالینی

جهش‌هایی که سبب حذف یا کاهش عملکرد ژن CDKN2A می‌شوند با بروز انواع مختلف سرطان در ارتباط هستند و تغییر در این ژن، در رده سلولی نامیرای برخی سرطان‌ها یافت شده است.[۱۲][۱۳] به عنوان نمونه:

بروز سرطان لوزالمعده با جهش در ژن CDKN2A مرتبط است.[۱۴][۱۵][۱۶]

در کسانی که دچار جهش‌های این ژن هستند، خطر بروز ملانوما، سرطان‌های سرطان ریه و سرطان لوزالمعده، حنجره و دهان و گلو زیاد است و مصرف دخانیات، خطر بروز این سرطان‌های غیرملانومایی را بیشتر می‌کند.[۱۷]

حذف هموزیگوت پی۱۶ در رده‌های سلولی سرطان مری و سرطان معده یافت شده است.[۱۸]

جهش CDKN2A در رده‌های سلولی زایا، احتمال ایجاد سرطان پوست را بالا می‌برد.[۱۹]

وجود پروتئین پی ۱۶ در سلول‌های بافت پوششی سرطان سرطان‌های دهان و گلو با پیش‌آگهی خوب بیماری همراه است.[۲۰] وجود یا عدم وجود پروتئین پی ۱۶ در این سرطان آن چنان مهم است که «کمیته مشترک سرطان آمریکا» آن را در سیستم طبقه‌بندی مراحل این سرطان گنجانده است.[۲۱]

یافتن حذف پی۱۶ توسط روش آزمایشگاهی «هیبریداسیون فلوئورسانس درجا» (FISH) در سلول‌های سطحی مزوتلیوم، پیش‌بینی‌کننده وجود مزوتلیومای تهاجمی نهفته است.[۲۲]

تعامل‌های شیمیایی

پروتئین پی۱۶ با مولکول‌های گوناگونی از جمله ام‌دی‌ام۲خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). ،خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). سی‌دی‌کی۴خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). و پی۵۳خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). خطای یادکرد: برچسب <ref> غیرمجاز؛ نام‌های غیرمجاز یا بیش از اندازه (). تعامل پروتئین-پروتئین دارد.

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ GRCm38: Ensembl release 89: ENSMUSG00000044303 - Ensembl, May 2017
  2. ↑ "Human PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
  3. ↑ "Mouse PubMed Reference:". National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ "Entrez Gene: CDKN2A cyclin-dependent kinase inhibitor 2A (melanoma, p16, inhibits CDK4)".
  5. ↑ Nobori T, Miura K, Wu DJ, Lois A, Takabayashi K, Carson DA (April 1994). "Deletions of the cyclin-dependent kinase-4 inhibitor gene in multiple human cancers". Nature. 368 (6473): 753–6. Bibcode:1994Natur.368..753N. doi:10.1038/368753a0. PMID 8152487. S2CID 13199401.
  6. ↑ Stone S, Jiang P, Dayananth P, Tavtigian SV, Katcher H, Parry D, Peters G, Kamb A (July 1995). "Complex structure and regulation of the P16 (MTS1) locus". Cancer Research. 55 (14): 2988–94. PMID 7606716.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ Serrano M, Hannon GJ, Beach D (December 1993). "A new regulatory motif in cell-cycle control causing specific inhibition of cyclin D/CDK4". Nature. 366 (6456): 704–7. Bibcode:1993Natur.366..704S. doi:10.1038/366704a0. PMID 8259215. S2CID 4368128.
  8. ↑ Hamosh, Ada. "Cyclin-dependent kinase inhibitor 2A; CDKN2A". OMIM. Retrieved 10 December 2013.
  9. ↑ "Molecular biology of cancer", Oxford University Press, 2005, شابک ‎۹۷۸−۰−۱۹−۹۲۶۴۷۲−۸, Section 5.3
  10. ↑ Roussel MF (September 1999). "The INK4 family of cell cycle inhibitors in cancer". Oncogene. 18 (38): 5311–7. doi:10.1038/sj.onc.1202998. PMID 10498883.
  11. ↑ Krishnamurthy J, Ramsey MR, Ligon KL, Torrice C, Koh A, Bonner-Weir S, Sharpless NE (September 2006). "p16INK4a induces an age-dependent decline in islet regenerative potential". Nature. 443 (7110): 453–7. Bibcode:2006Natur.443..453K. doi:10.1038/nature05092. PMID 16957737. S2CID 4402013.
  12. ↑ Liggett WH, Sidransky D (March 1998). "Role of the p16 tumor suppressor gene in cancer". Journal of Clinical Oncology. 16 (3): 1197–206. doi:10.1200/JCO.1998.16.3.1197. PMID 9508208.
  13. ↑ Rocco JW, Sidransky D (March 2001). "p16(MTS-1/CDKN2/INK4a) in cancer progression". Experimental Cell Research. 264 (1): 42–55. doi:10.1006/excr.2000.5149. PMID 11237522.
  14. ↑ Caldas C, Hahn SA, da Costa LT, Redston MS, Schutte M, Seymour AB, Weinstein CL, Hruban RH, Yeo CJ, Kern SE (September 1994). "Frequent somatic mutations and homozygous deletions of the p16 (MTS1) gene in pancreatic adenocarcinoma". Nature Genetics. 8 (1): 27–32. doi:10.1038/ng0994-27. PMID 7726912. S2CID 23195660.
  15. ↑ Bartsch D, Shevlin DW, Tung WS, Kisker O, Wells SA, Goodfellow PJ (November 1995). "Frequent mutations of CDKN2 in primary pancreatic adenocarcinomas". Genes, Chromosomes & Cancer. 14 (3): 189–95. doi:10.1002/gcc.2870140306. PMID 8589035. S2CID 22823227.
  16. ↑ Liu L, Lassam NJ, Slingerland JM, Bailey D, Cole D, Jenkins R, Hogg D (July 1995). "Germline p16INK4A mutation and protein dysfunction in a family with inherited melanoma". Oncogene. 11 (2): 405–12. PMID 7624155.
  17. ↑ Helgadottir H, Höiom V, Jönsson G, Tuominen R, Ingvar C, Borg A, Olsson H, Hansson J (August 2014). "High risk of tobacco-related cancers in CDKN2A mutation-positive melanoma families". Journal of Medical Genetics. 51 (8): 545–52. doi:10.1136/jmedgenet-2014-102320. PMC 4112445. PMID 24935963.
  18. ↑ Igaki H, Sasaki H, Kishi T, Sakamoto H, Tachimori Y, Kato H, Watanabe H, Sugimura T, Terada M (September 1994). "Highly frequent homozygous deletion of the p16 gene in esophageal cancer cell lines". Biochemical and Biophysical Research Communications. 203 (2): 1090–5. doi:10.1006/bbrc.1994.2294. PMID 8093026.
  19. ↑ Puig-Butille JA, Escámez MJ, Garcia-Garcia F, Tell-Marti G, Fabra À, Martínez-Santamaría L, Badenas C, Aguilera P, Pevida M, Dopazo J, del Río M, Puig S (March 2014). "Capturing the biological impact of CDKN2A and MC1R genes as an early predisposing event in melanoma and non melanoma skin cancer". Oncotarget. 5 (6): 1439–51. doi:10.18632/oncotarget.1444. PMC 4039222. PMID 24742402.
  20. ↑ Ang KK, et al. (2010). "Human papillomavirus and survival of patients with oropharyngeal cancer". New England Journal of Medicine. 363 (1): 24–35. doi:10.1056/NEJMoa0912217. PMC 2943767. PMID 20530316.
  21. ↑ Lydiatt WM, et al. (2017). "Head and neck cancers—major changes in the American Joint Committee on cancer eighth edition cancer staging manual". CA: A Cancer Journal for Clinicians. 67 (2): 122–137. doi:10.3322/caac.21389. PMID 28128848.
  22. ↑ Hwang H, Tse C, Rodriguez S, Gown A, Churg A (May 2014). "p16 FISH deletion in surface epithelial mesothelial proliferations is predictive of underlying invasive mesothelioma". The American Journal of Surgical Pathology. 38 (5): 681–8. doi:10.1097/PAS.0000000000000176. PMID 24503757. S2CID 28068784.

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=پی۱۶&oldid=39606706»