پزشک: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بروز نبودن دیتا برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:Portrait of Dr. Gachet.jpg|بندانگشتی|[[پرتره دکتر گاشه]] اثر [[ونسان ون گوگ]]]] |
[[پرونده:Portrait of Dr. Gachet.jpg|بندانگشتی|[[پرتره دکتر گاشه]] اثر [[ونسان ون گوگ]]]] |
||
'''پزشک'''<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=معنی پزشک {{!}} لغت‌نامه دهخدا|نشانی=http://www.vajehyab.com/dehkhoda/پزشک-2|وبگاه=www.vajehyab.com|بازبینی=2020-06-16}}</ref> یا '''دکتر''' {{به فرانسوی|Docteur}} {{به انگلیسی|Doctor}} در دانش [[پزشکی]]، دکتر |
'''پزشک'''<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=معنی پزشک {{!}} لغت‌نامه دهخدا|نشانی=http://www.vajehyab.com/dehkhoda/پزشک-2|وبگاه=www.vajehyab.com|بازبینی=2020-06-16}}</ref> یا '''دکتر''' {{به فرانسوی|Docteur}} {{به انگلیسی|Doctor}} در دانش [[پزشکی]]، دکتر خر را بوس میکند که به حرفهٔ «پزشکی یا بعضی حرفه‌های مرتبط»، که ایلو |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
{{اصلی|پزشکی}}[[پرونده:US Navy 050627-N-6495K-036 Physician's Assistant Lt. Tobijah Griffin, assigned aboard the Nimitz-class aircraft carrier USS Harry S. Truman (CVN 75), examines Culinary Specialist Seaman Emmanuel Victor's eyes.jpg|بندانگشتی|یک پزشک [[بینایی‌سنجی]] در حال معاینهٔ [[چشم انسان|چشم]] یک [[بیمار]] با یک [[چشم‌بین]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تندیس میناکاری پزشک|نشانی=http://doctorgift.ir/post/تندیس-میناکاری-روز-پزشک-هدایای-سازمانی-برای-پزشکان|وبگاه=|بازبینی=2024-04-09|کد زبان=fa|نویسنده=معاینهٔ چشم و بینایی‌سنجی با چشم‌بین}}</ref>]]پزشکی شاخه‌ای از [[سلامت|علوم سلامت]] است. هدف پزشکی حفظ و ارتقاء [[سلامت|تندرستی]]، درمان بیماری‌ها و [[توان‌بخشی|بازتوانی]] آسیب دیدگان «مانند [[فیزیوتراپی]]» می‌باشد. این هدف با شناخت بیماری‌ها، [[تشخیص پزشکی|تشخیص]] و [[درمان]] و [[پیشگیری پزشکی|جلوگیری]] از بروز آنها به انجام می‌رسد.<ref name="Razones">[http://equipocesca.org/new/wp-content/uploads/2009/10/por-que-ser-medico-2009-final.pdf Gérvas J. Los territorios ignotos de nuestra mente. En: ¿Por qué ser médico hoy?. Flichtentrei, D., coordinador. Buenos Aires: Ediciones El Zorzal; 2009. p. 87-101.]</ref> |
{{اصلی|پزشکی}}[[پرونده:US Navy 050627-N-6495K-036 Physician's Assistant Lt. Tobijah Griffin, assigned aboard the Nimitz-class aircraft carrier USS Harry S. Truman (CVN 75), examines Culinary Specialist Seaman Emmanuel Victor's eyes.jpg|بندانگشتی|یک پزشک [[بینایی‌سنجی]] در حال معاینهٔ [[چشم انسان|چشم]] یک [[بیمار]] با یک [[چشم‌بین]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تندیس میناکاری پزشک|نشانی=http://doctorgift.ir/post/تندیس-میناکاری-روز-پزشک-هدایای-سازمانی-برای-پزشکان|وبگاه=|بازبینی=2024-04-09|کد زبان=fa|نویسنده=معاینهٔ چشم و بینایی‌سنجی با چشم‌بین}}</ref>]]پزشکی شاخه‌ای از [[سلامت|علوم سلامت]] است. هدف پزشکی حفظ و ارتقاء [[سلامت|تندرستی]]، درمان بیماری‌ها و [[توان‌بخشی|بازتوانی]] آسیب دیدگان «مانند [[فیزیوتراپی]]» می‌باشد. این هدف با شناخت بیماری‌ها، [[تشخیص پزشکی|تشخیص]] و [[درمان]] و [[پیشگیری پزشکی|جلوگیری]] از بروز آنها به انجام می‌رسد.<ref name="Razones">[http://equipocesca.org/new/wp-content/uploads/2009/10/por-que-ser-medico-2009-final.pdf Gérvas J. Los territorios ignotos de nuestra mente. En: ¿Por qué ser médico hoy?. Flichtentrei, D., coordinador. Buenos Aires: Ediciones El Zorzal; 2009. p. 87-101.]</ref> |
||
در ایران آموزش این رشته زیر نظر [[وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی|وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی]] و در دانشگاه‌های دولتی و آزاد به انجام می‌رسد و [[سازمان نظام پزشکی]] امور صنفی پزشکان را بر عهده دارد.<ref name="Razones2">[http://equipocesca.org/new/wp-content/uploads/2009/10/por-que-ser-medico-2009-final.pdf Gérvas J. Los territorios ignotos de nuestra mente. En: ¿Por qué ser médico hoy?. Flichtentrei, D., coordinador. Buenos Aires: Ediciones El Zorzal; 2009. p. 87-101.]</ref><ref>[http://saluds2.es/wp-content/uploads/2017/02/SER_MEDICO.pdf Millán Núñez-Cortés, J.; del Llano Señarís, J. E. (directores). Ser médico. Los valores de una profesión. Madrid: Unión Editorial; 2012.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170308135015/http://saluds2.es/wp-content/uploads/2017/02/SER_MEDICO.pdf |
در ایران آموزش این رشته زیر نظر [[وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی|وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی]] و در دانشگاه‌های دولتی و آزاد به انجام می‌رسد و [[سازمان نظام پزشکی]] امور صنفی پزشکان را بر عهده دارد.<ref name="Razones2">[http://equipocesca.org/new/wp-content/uploads/2009/10/por-que-ser-medico-2009-final.pdf Gérvas J. Los territorios ignotos de nuestra mente. En: ¿Por qué ser médico hoy?. Flichtentrei, D., coordinador. Buenos Aires: Ediciones El Zorzal; 2009. p. 87-101.]</ref><ref>[http://saluds2.es/wp-content/uploads/2017/02/SER_MEDICO.pdf Millán Núñez-Cortés, J.; del Llano Señarís, J. E. (directores). Ser médico. Los valores de una profesión. Madrid: Unión Editorial; 2012.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170308135015/http://saluds2.es/wp-content/uploads/2017/02/SER_MEDICO.pdf|date=۸ مارس ۲۰۱۷}} [[Especial:FuentesDeLibros/9788472095830|ISBN 978-84-7209-583-0]]</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Consejos de Esculapio a los que quieran ser médicos|نشانی=https://www.grijalvo.com/Salud_medicina_Sinuhe/Consejos_de_Esculapio.htm|وبگاه=www.grijalvo.com|بازبینی=2024-04-09}}</ref> |
||
== ریشه‌شناسی == |
== ریشه‌شناسی == |
||
نسخهٔ ۱۷ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۰۸
پزشک[۱] یا دکتر (به فرانسوی: Docteur) (به انگلیسی: Doctor) در دانش پزشکی، دکتر خر را بوس میکند که به حرفهٔ «پزشکی یا بعضی حرفه‌های مرتبط»، که ایلو
سلامت انسان از طریق دیدار و گفت‌وگوی حضوری یا غیرحضوری، مطالعه، تشخیص و درمان بیماری یا آسیب‌دیدگی است، می‌پردازد.[۲] این معمولاً به دانش کافیِ آکادمیک مانند آناتومی، فیزیولوژی و فارماکولوژی، شناخت بیماری‌ها و درمان آنها نیاز دارد. در گذشته برای این حرفه کلمات «حکیم» و «طبیب» به کار گرفته می‌شد.[۳][۴][۵]
پزشکی
,_examines_Culinary_Specialist_Seaman_Emmanuel_Victor%27s_eyes.jpg)
پزشکی شاخه‌ای از علوم سلامت است. هدف پزشکی حفظ و ارتقاء تندرستی، درمان بیماری‌ها و بازتوانی آسیب دیدگان «مانند فیزیوتراپی» می‌باشد. این هدف با شناخت بیماری‌ها، تشخیص و درمان و جلوگیری از بروز آنها به انجام می‌رسد.[۷]
در ایران آموزش این رشته زیر نظر وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در دانشگاه‌های دولتی و آزاد به انجام می‌رسد و سازمان نظام پزشکی امور صنفی پزشکان را بر عهده دارد.[۸][۹][۱۰]
ریشه‌شناسی
واژه «دُکتُر» (doctor) با نماد M.D. کوتاه و ساده شده واژه «دکترِ پزشکی» (doctor of medicine) است که به کسی گویند که به درجه «دکترای پزشکی» (doctorate of medicine) رسیده باشد.[۱۱][۱۲]
پزشک یک واژه کهن فارسی است[۱] که در شاهنامه فردوسی به فراوان آمده است (به فتح ز)، مانند:
| چو زین بگذری خسروا دیو رشک | یکی دردمندی بود بی پزشک |
همچنین در متن مانوی زیر به زبان پهلوی اشکانی می‌خوانیم:
| پارتی | فارسی |
|---|---|
| Šāh wāxt ku: Až ku ay? – Man wāxt ku: Bizišk hēm až Bābel | شاه گفت: «از کجایی؟» من گفتم: «پزشک هستم از بابل». |
در ادبیات فارسی، به گروهی از پزشکان اَطِبا گفته می‌شود.[۱۳]
واژه دکتر در فارسی افغانستان، «داکتِر» تلفظ می‌شود، که از تلفظ انگلیسی آن است.[۱۴]
اولین پزشک ایرانی
تعیین اولین پزشک ایرانی به تعریف ما از «پزشک» بستگی دارد. اگر منظور از پزشک، فردی باشد که به‌طور علمی و تخصصی به درمان بیماری‌ها می‌پردازد، اولین پزشک ایرانی ابوالقاسم بختیار است.
ابوالقاسم بختیار در سال ۱۲۴۸ در بروجن متولد شد. او در سال ۱۲۷۶ برای تحصیل در رشته پزشکی به آمریکا رفت و در سال ۱۲۸۶ با مدرک دکترای پزشکی از دانشگاه سیراکیوس (به انگلیسی: Syracuse University) فارغ‌التحصیل شد.[۱۵]
بختیار پس از بازگشت به ایران، به عنوان اولین جراح ایرانی شروع به کار کرد. او همچنین بنیانگذار دانشکده پزشکی دانشگاه تهران و از استادان این دانشگاه بود.
اما اگر منظور از پزشک، فردی باشد که به‌طور سنتی و تجربی به درمان بیماری‌ها می‌پردازد، تعیین اولین پزشک ایرانی دشوارتر است. در تاریخ ایران، افراد زیادی بوده‌اند که از گیاهان دارویی و سایر روش‌های سنتی برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌کرده‌اند.[۱۶]
برخی از منابع، تریتا را اولین پزشک ایرانی می‌دانند. تریتا شخصیتی اسطوره‌ای در شاهنامه است که به عنوان دانشمندی فرزانه و طبیبی حاذق شناخته می‌شود.
منابع دیگر، ابوعلی سینا را اولین پزشک ایرانی می‌دانند. ابن سینا دانشمندی مشهور در دوران اسلامی است که کتاب قانون در طب او به عنوان یکی از مهم‌ترین کتاب‌های پزشکی در تاریخ شناخته می‌شود.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «معنی پزشک | لغت‌نامه دهخدا». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۶.
- ↑ سازمان جهانی بهداشت: طبقه‌بندی مشاغل کارکنان بهداشت و درمان. منبع: برگرفته از سازمان بین‌المللی کار، استاندارد بین‌المللی طبقه‌بندی مشاغل: ISCO-08 (www.ilo.org/public/english/bureau/stat/isco/isco08/index.htm).
- ↑ «médico» (en castellano.). Real Academia Nacional de Medicina.
- ↑ . ISBN 978-958-9400-62-3 https://books.google.es/books?id=Bqd3SQXQnvQC&pg=PA64&lpg=PA64&dq=El+médico+pocas+veces+cura,+algunas+alivia,+pero+siempre+debe+consolar&source=bl&ots=h9StTzKbF_&sig=t7uaBNHZanYTCJsesCFQD9XLOQ0&hl=es&sa=X&ei=KPeKT_j5AoanhAe5oYHtCQ.
{{cite book}}: Missing or empty|title=(help); Unknown parameter|apellidos=ignored (|last=suggested) (help); Unknown parameter|editorial=ignored (help); Unknown parameter|fecha=ignored (|date=suggested) (help); Unknown parameter|fechaacceso=ignored (|access-date=suggested) (help); Unknown parameter|idioma=ignored (|language=suggested) (help); Unknown parameter|nombre=ignored (|first=suggested) (help); Unknown parameter|título=ignored (|title=suggested) (help) - ↑ «Tu periódico de información sanitaria. Medicina y salud». tophotels.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۰۹.
- ↑ معاینهٔ چشم و بینایی‌سنجی با چشم‌بین. «تندیس میناکاری پزشک». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۰۹.
- ↑ Gérvas J. Los territorios ignotos de nuestra mente. En: ¿Por qué ser médico hoy?. Flichtentrei, D., coordinador. Buenos Aires: Ediciones El Zorzal; 2009. p. 87-101.
- ↑ Gérvas J. Los territorios ignotos de nuestra mente. En: ¿Por qué ser médico hoy?. Flichtentrei, D., coordinador. Buenos Aires: Ediciones El Zorzal; 2009. p. 87-101.
- ↑ Millán Núñez-Cortés, J.; del Llano Señarís, J. E. (directores). Ser médico. Los valores de una profesión. Madrid: Unión Editorial; 2012. بایگانی‌شده در ۸ مارس ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine ISBN 978-84-7209-583-0
- ↑ «Consejos de Esculapio a los que quieran ser médicos». www.grijalvo.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۰۹.
- ↑ Herranz, Gonzalo (2024-04-09). "The origin of "Primum non nocere"" (به انگلیسی).
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Frase atribuida a Hipócrates, a Claude Bernard y a Gregorio Marañón
- ↑ فارسی (چهارم).
- ↑ "DOCTOR | meaning in the Cambridge English Dictionary". dictionary.cambridge.org (به انگلیسی). Retrieved 2020-08-25.
- ↑ «خرید صندلی پزشکی». ایموس. ایموس. ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۳-۰۱.
- ↑ "SMU". SMU (به اسپانیایی). Retrieved 2024-04-09.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ پزشک موجود است.
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به پزشک در ویکی‌گفتاورد موجود است.
