پرش به محتوا

درگاه:خرم‌آباد

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
خرم‌آباد


درگاه‌های شهرهای ایران
آمل اراک اردبیل اصفهان اهواز تبریز جهرم خرم‌آباد رشت زنجان ساری شیراز کرمان کرمانشاه گرگان مشهد سبزوار همدان قزوین
ویرایش  

درگاه خرم‌آباد

خُرَّم‌آباد (به لری: خورمووه) بزرگترین شهر لرنشین، بیست و سومین شهر پرجمعیت ایران و مرکز استان لرستان است. جمعیت خرم‌آباد طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ مرکز آمار ایران، ۳۴۸٬۲۱۶ نفر بوده است. شهر در ارتفاع ۱۱۴۷٬۸ متری از سطح دریا و در میان دره‌های زاگرس قرار دارد. فاصله خرم‌آباد تا تهران ۴۹۰ کیلومتر است و به دلیل قرار گرفتن در مسیر تهران - جنوب دارای اهمیت ارتباطی و راهبردی است. آزادراه شماره پنج ایران از این شهر عبور می‌کند.
در محل کنونی خرم‌آباد از دوره عیلامیان شهری با نام خایدالو وجود داشته و شهر شاپورخواست به دستور شاپور دوم بر خرابه‌های آن و در حدود محل کنونی شهر ساخته شده است. آثار تاریخی به جای مانده نشان می‌دهد خرم‌آباد یکی از شهرهای مهم غرب ایران در دوره ساسانیان بوده و فلک‌الافلاک یا دژشاپورخواست از آثار به جای مانده دوره ساسانیان نماد شهر است. خرم‌آباد همچنین یکی از پایتخت‌های هزاراسپیان و آل حسنویه بوده است.
جاذبه‌های گردشگری تاریخی و طبیعی متعددی در سطح شهر خرم‌آباد وجود دارد که از آن جمله می‌توان به فلک‌الافلاک، مناره آجری، پل شاپوری، گرداب سنگی، سنگ نبشته، آرامگاه باباطاهر و دریاچه کیو اشاره کرد به طوری که این شهر برای نخستین بار در ایران از سوی دفتر منطقه‌ای سازمان ملل به عنوان یک شهر نمونه گردشگری انتخاب شده است.
شهر خرم‌آباد دارای آب و هوایی مدیترانه‌ای با میزان بارندگی بسیار به ویژه در فصل‌های بهار و زمستان است و از این روی ششمین مرکز استان پربارش در ایران محسوب می‌شود.
شهرداری خرم‌آباد در سال ۱۳۰۵ تأسیس و این شهر پس از جدایی استان لرستان از خوزستان در سال ۱۳۰۴ به عنوان مرکز استان تعیین شد. گویش مردم خرم‌آباد، لری خرم‌آبادی است. وضعیت اشتغال در خرم‌آباد از شرایط مطلوبی برخوردار نیست و نرخ بیکاری در بین سنین ۱۹ تا ۲۴ سال ۳۵/۵ درصد است.
پتروشیمی خرم‌آباد و شرکت صدر فولاد از جمله مهمترین صنایع فعال در خرم‌آباد هستند. این شهر دارای ده بیمارستان، پنج کتابخانهٔ عمومی، دو سینما، دوازده هتل، ده پارک درون‌شهری و شش مرکز آموزش عالی است.

ویرایش  

نگاره برگزیده


پارک جنگلی شوراب، جنوب شهر خرم‌آباد
ویرایش  

تاریخ خرم‌آباد

خرم‌آباد در نقشه ایران، ۱۸۰۸ میلادی

شهر خرم‌آباد فعلی زمانی یک از شهرهای مهم عیلامی با نام خایدالو بوده‌است. در سال ۶۴۰ قبل از میلاد مسیح، آشور بانیپال پادشاه آشور، عیلام و شهر خایدالو را تصرف و دولت عیلام را نابود کرد. شهر قدیمی شاپورخواست در دوره ساسانی و قرن نخست هجری که دارای اهمیت بسیاری بوده در مکان شهر قدیمی خایدالو و مکان فعلی شهر خرم‌آباد به دستور شاپور یکم بنا شد. هنوز بقایایی از دیوارهای بزرگ و پهن که از سنگ و ملاط به سبک دوره ساسانی در جنوب شهر خرم‌آباد برجای مانده‌است. در اواخر قرن ششم خاندان اتابکان لر کوچک شهر خرم‌آباد را به عنوان مرکز حکومت خود انتخاب کرده و آن را توسعه دادند.
در اواخر دوره صفوی خرم‌آباد مرکز حکومتی والی لرستان فیلی بوده و به نوشته تاریخ حزین از آبادانی برخوردار بوده، ولی بر اثر هجوم سپاه عثمانی ویران شده‌است. در دوران قاجار خرم‌آباد نسبتاً توسعه پیدا کرد و قلعه فلک الافلاک از آثار معروف خرم‌آباد مرمت شد.

ویرایش  

آیا می‌دانید

فَلَک‌الافلاک یا دژٍ شاپورخواست قلعه‌ای تاریخی در مرکز شهر خرم‌آباد در استان لرستان است. فلک‌الافلاک با نام قلعه دوازده برجی هم شناخته می‌شود. قلعه فلک‌الافلاک بر فراز تپه‌ای مشرف به شهر خرم‌آباد و در نزدیکی رودخانه خرم‌آباد قرار گرفته و چشم‌گیرترین اثر تاریخی و گردشگری درون شهر خرم‌آباد است. این بنا مربوط به دورهٔ ساسانیان است و به شماره ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. قدمت این قلعه به دوره ساسانیان می‌رساند. ساسانیان شهری با نام شاپورخواست در حدود منطقه کنونی خرم‌آباد ساختند که بعدها ویران شد و در حدود سده هفتم هجری خرم‌آباد کنونی به جای آن بنا گردید.
این قلعه به لحاظ موقعیت استراتژیکی خود در قرن چهارم هجری قمری به عنوان مقر حکومت آل حسنویه و گنجور در زمان آل بویه در آمد همچنین خزانه حکومتی خاندان بدر در قرن چهارم هجری و مقر حکومتی اتابکان لر کوچک و والیان لرستان در دوره صفویه تا قاجار و سرانجام پادگان نظامی و زندان سیاسی در دوران پهلوی اول و دوم از مهمترین کاربردهای قلعه در گذشته محسوب می‌شود.

ویرایش  

خرم‌آباد در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا

خرم‌آباد در  ویکی‌گزارش  خرم‌آباد در   ویکی‌گفتآورد  خرم‌آباد در  ویکی‌نسک  خرم‌آباد در  ویکی‌نبشته  خرم‌آباد در  ویکی‌واژه  خرم‌آباد در  ویکی‌دانشگاه  خرم‌آباد در ویکی‌انبار
مرجع خبری با محتوای آزاد مجموعه‌ای از نقل قول‌ها متون و کتابچه راهنماهای آزاد متون پایه و مرجع آزاد فرهنگ واژه‌ها و اصطلاح‌نامه مرجع متون آموزشی منبع پرونده‌های چندرسانه‌ای عمومی