شمار مردم ارمنی (ارمنی: հայեր) تبار در جهان حدود ۱۱٬۰۰۰٬۰۰۰ (یازده میلیون) نفر برآورد شده‌است. حدود ۳ میلیون نفر از آنان در جمهوری ارمنستان زندگی می‌کنند؛ بقیه در بسیاری از کشورهای جهان پراکنده‌اند و جامعه‌ای به نام جماعت ارمنیان پراکنده را تشکیل دادند. در مورد پیدایش و نام ارمنیان موسس خورناتسی در کتاب خود این‌گونه می‌نویسد که: «ملت ارمنی بخاطر نام هایک سردودمان ارمنیان خود را «های» می‌نامد اما نامی که دیگر اقوام بر آنان بکار می‌برند یعنی «آرمن» یا «ارمن» از نام «آرام» یکی از اخلاف هایک اخذ گردیده‌است. از این رو اقوام همجوار کشو ما را به نام او می‌نامند. سورن یرمیان تاریخ‌نگار ارمنی نام «خای» را به سرزمین مشتمل بر استان‌های «هایک بزرگ و هایک کوچک» منتسب می‌کنند که در سنگ‌نبشته‌های «هیتی» به صورت «هایاسا یا خایاشا» آمده‌است».
لُرِتا هایراپتیان تبریزی (ارمنی: Լորետա Հայրապետեան) با نام هنری لرتا (زاده ۱۲۹۰ خورشیدی – درگذشته ۷ فروردین ۱۳۷۷) هنرپیشه ارمنی‌تبار اهل ایران در تئاتر، سینما و تلویزیون بود.
لرتا پس از گرفتن مدرک از مدرسهٔ روس‌ها، در تهران لرتا فعالیت تئاتری‌اش را به‌طور حرفه‌ای دنبال کرد وی از هشت سالگی به روی صحنه رفت و تا آغاز انقلاب اسلامی در ایران به کار هنرپیشگی و کارگردانی پرداخت. او یکی از نخستین زنانی بود که در عرصهٔ هنرهای صحنه‌ای ایران به فعالیت پرداخت. وی در کلوپ موزیکال، کمدی اخوان، کمدی ایران، جامعه باربد، گروه نکیسا، کانون ایران جوان، کانون صنعتی، و مجمع تئاترال تهران همراه با چهره‌های برجستهٔ تئاتر همکاری کرد. در سال ۱۳۳۲ و پس از خروج پنهانی همسرش از زندان و کشور، لرتا نیز از طریق فرانسه برای پیوستن به او به شوروی رفت. در این دوران او در استودیوی تئاتر هنری مسکو تحصیل کرد و در رشتهٔ تئاتر از دانشگاه مسکو فارغ‌التحصیل شد. با اعلام ممنوع‌الورود بودن همسرش، لرتا به ایران بازگشت و همراه با همکاران قدیمی خود، تئاتر کسری را تشکیل داد و در اولین گام نمایش گناهکاران بی‌گناه را به صحنه برد. وی بین سال‌های ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۳در هفت فیلم سینمایی هم بازی کرد که آخرین آن اسرار گنج دره جنی ساخته ابراهیم گلستان بود. همچنین لرتا در مجموعه تلویزیونی خسرو میرزای دوم که در سال ۱۳۵۶ از تلویزیون ایران پخش شد، ایفای نقش کرد. لرتا سال‌های پایانی عمر خود را در وین سپری کرد.
نیکول وُوایی پاشینیان (ارمنی: Նիկոլ Վովայի Փաշինյան؛ زادهٔ ۱ ژوئن ۱۹۷۵) روزنامه‌نگار و ناشر سابق و سیاستمدار اهل ارمنستان است که از ۸ مه ۲۰۱۸ به عنوان نخست‌وزیر ارمنستان می‌باشد. وی در سال ۲۰۱۲ به عنوان نماینده به مجلس ملی جمهوری ارمنستان راه یافت. پاشینیان در سال ۲۰۱۵ حزب «پیمان مدنی» را تأسیس نمود و در سال ۲۰۱۷ هم بنیان‌گذار ائتلاف «راه کار» شد که رهبری آن را تا به امروز بر عهده دارد. وی در سال ۲۰۱۸ به ابتکار «اقدام من» علیه سومین دوره حکومت سرژ سارگسیان اقدام نمود. شکل‌گیری و تداوم اعتراضات گسترده ضددولتی در ایروان و دیگر شهرهای ارمنستان سرژ سارگسیان را وادار به استعفا از پست نخست‌وزیری نمود و مبارزه مخالفان علیه حزب حاکم جمهوریخواه همچنان ادامه یافت تا این حزب راضی به پذیرش قدرت یافتن رهبر مخالفان شد. در نتیجه این اعتراضات همه احزاب کشور به پاشینیان پیوستند، ائتلاف حاکم فروریخت و چند وزیر از مقام خود استعفا کردند.[۲]
ساموِل (ارمنی: Սամվել; Samvel; انگلیسی: Samuel) یک رمان است به زبان ارمنی که در سال ۱۸۸۶ میلادی توسط رمان‌نویس شهیر ارمنی،رافی نگاشته شده است. برخی منتقدان آن را موفق‌ترین اثر وی برشمرده‌اند، موضوع اصلی این کتاب دربارهٔ کشته شدن شاهزاده سده چهارم واهان مامیکونیان و همسرش توسط پسرشان سامول می‌باشد.
کلیسای تادئوس مقدس (به ارمنی: Սուրբ Թադէոսի վանք - به انگلیسی St. Thaddeus Monastery) یا قره کلیسا'، نام کلیسایی تاریخی در ایران، استان آذربایجان غربی است.
این کلیسا در۲۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان چالدران در کنار روستایی به همین نام واقع شده‌است. کلیسای تادئوس مقدس در تاریخ ۷ ژوئیه ۲۰۰۸، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
این کلیسا در زبان ارمنی سورپ تادئوسی وانک به لاتین (Surb Tadeosi vank) یعنی کلیسای مقدس تادئوس نامیده می‌شد. (کلیسای تادئوس مقدس) یکی از حواریون مسیح است که برای تبلیغ دین مسیحیت به منطقهٔ جنوب فلات ارمنستان آمدند. در ۶۶ میلادی، تادئوس مقدس به همراه سان‌دُخت، دختر پادشاه و تنی چند، که به دین مسیحیت ایمان آورده بودند، به دستور پادشاه وقت ارمنستان دستگیر شدند و پس از شکنجه به قتل رسیدند و تادئوس مقدس در مکان فعلی دیر مدفون شد.
واژه قره ترکی و به معنای سیاه است. مورخان سدهٔ هشتم هجری به بعد گاهی به مناسبتی یادی از کلیسای تادئوس کرده‌اند و آن را «قرا کلیسا» نامیده‌اند. چون قسمت خاوری بنای کلیسا با سنگ سیاه ساخته شده‌است. برخی در کتاب‌های خود در مورد نام کلیسای تادئوس مقدس گمانه‌هایی شخصی را نیز منتشر کرده‌اند.
«بعضی افراد خودشان با خودشان شطرنج بازی می‌کنند و حرکات حریف غایب را ناخواسته با خود متناسب می‌سازند. در حالیکه حریف واقعی همیشه ممکن است حرکتی که انتظارش را نداریم انجام دهد، حرکتی ناخوشایند…»
هاکوپ ملیک-هاکوپیان (ارمنی: Յակոբ Մելիք-Յակոբեան با نام ادبی رافی (ارمنی: Րաֆֆի); (زاده ۵ سپتامبر ۱۸۳۵ - درگذشته ۲۵ آوریل ۱۸۸۸) رمان‌نویس و داستانسرای بزرگ ارمنی است. رافی را پدر رمان تاریخی ارمنی دانسته‌اند.
