پرش به محتوا

سلام فرمانده

صفحه نیمه‌حفاظت‌شده
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

«سلام فرمانده»
پخش سرودهای هم سبک در روز پخش سلام فرمانده در ورزشگاه آزادی
سرود ابوذر روحی
زبانفارسی، ترکی آذربایجانی، عربی، انگلیسی
تاریخ پخش۲۹ اسفند ۱۴۰۰
ژانرسرود
زمان۷:۳۸
ناشرصدا و سیمای گیلان
ترانه‌نویس(ها)سید مهدی بنی‌هاشمی لنگرودی
تهیه‌کننده(ها)سعید نعیمی

«سلام فرمانده» سرودی به خوانندگی ابوذر روحی، آهنگسازی مهیار طالبی و شعر سید مهدی بنی‌هاشمی با مضامین ایدئولوژی، سیاسی و مذهبی در راستای پروپاگاندای جمهوری اسلامی است.[۱][۲] که برای همخوانی کودکان دههٔ نودی در ایران استفاده شده است. نماهنگ این سرود توسط گروه ماح در اسفند ۱۴۰۰، ساعاتی پیش از تحویل سال ۱۴۰۱ پخش شده است.

برخی فعالان حقوق کودک این سرود را نقض حقوق کودکان و در راستای سوءاستفاده برای جذب کودک‌سربازان و ذهن‌شویی کودکان می‌دانند.[۳][۴][۵][۶] مخالفان جمهوری اسلامی در شبکه‌های اجتماعی در واکنش به این سرود، از عناوینی چون «سلام پسمانده»، «سلام درمانده» و «سلام دیکتاتور» استفاده کرده‌اند.[۷][۸]

رسانه‌های داخلی ایران گزارش‌های گوناگون در مورد پخش و اجرای این سرود در مکان‌های گوناگون درج کردند و سازمان‌ها و گروه‌های تبلیغاتی و مذهبی، برنامه‌هایی را در شهرهای مختلف ایران برای همخوانی این سرود توسط کودکان و نوجوانان سازماندهی می‌کنند.[۹] این سرود در برخی کشورها از جمله کشمیر پاکستان و نیجریه هم اجرا شده است.[۱۰][۱۱] همچنین این سرود به چندین زبان از جمله انگلیسی، اردو و عربی ترجمه شده است.[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]

متن

متن «سلام فرمانده» خطاب به حجت بن الحسن است. مضمون قسمت‌هایی از آن این است که سید علی خامنه‌ای دهه نودی‌های ایران را فراخوانده تا مانند میرزا کوچک خان جنگلی قیام کنند.[۱۶]

بخشی از ترانه:

«عشق جانم امام زمانم، دنیا بدون تو معنایی نداره، عشق روزگارم، وقتی که تو باشی، دنیامون بهاره، سلام فرمانده، سلام از این نسل غیور جامانده، سلام فرمانده، سیدعلی دههٔ نودی‌هاشو فراخوانده، عهد می‌بندم روزی لازمت بشم، عهد می‌بندم حاج قاسمت بشم …»

ضبط و نماهنگ

ابوذر روحی، خوانندهٔ اثر در حال اجرای آن

نماهنگ این سرود با اجرای گروه سرود ۳۱۳ نفرهٔ ماح (ملت امام حسین) از استان‌های گیلان و قم (۲۰۰۰ هزار نفر از جمله ۳۱۳ کودک از استان گیلان و ۳۱۳ کودک از استان قم) در مسجد جمکران قم توسط سعید نعیمی برای شبکهٔ باران صدا و سیمای گیلان تهیه و اسفند ۱۴۰۰ ساعاتی پیش از تحویل سال پخش شد. عدد ۳۱۳ به تعداد یاران حجت بن الحسن در هنگام ظهور مهدی اشاره دارد. تهیه‌کنندگی این کلیپ را سعید نعیمی و تنظیم آن را مهیار طالبی بر عهده داشتند. شعر اثر را سید مهدی بنی‌هاشمی سروده است.[۱۷][۱۸][۱۹]

ترجمه‌ها

این سرود به انگلیسی، عربی، اردو، هندی، ترکی آذربایجانی و لری ترجمه شده است.[۱۴][۱۲][۲۰] چند نسخه عربی این سرود ساخته شده، از جمله سلام یا مهدی که توسط مؤسسه تلاوت و ترتیل امام حسین در کویت به خوانندگی محمد غلوم ساخته شده است.[۲۱] و نسخه لبنانی با عنوان امام زمانی توسط انجمن پیشاهنگی امام مهدی در لبنان ساخته شده است.[۱۳]

اجراها

اجتماع همخوانی سرود «سلام فرمانده» در ورزشگاه آزادی

این سرود اولین بار ۲۷ اسفند ۱۴۰۰ به مناسبت نیمهٔ شعبان با حضور ۳۱۳ کودک دههٔ نودی در حرم فاطمه معصومه اجرا شد.[۲۲] برای فراخوانی شبکه سه سیما برای همخوانی این سرود چندین هزار قطعهٔ ویدیویی فرستاده شد.[۲۳]

پس از انتشار نماهنگ این سرود، سازمان‌ها و گروه‌های تبلیغاتی و مذهبی برنامه‌هایی را در شهرهای مختلف ایران سازماندهی و در میدان‌ها و خیابان‌های اصلی این شهرها، سرود را با همخوانی کودکان و نوجوانان اجرا می‌کنند. رسانه‌های حکومتی ایران تبلیغات گسترده‌ای روی این سرود انجام می‌دهند.[۱۶]

این سرود همچنین در ورزشگاه شهید شیرودی[۲۴][۱۶] و ورزشگاه آزادی تهران نیز همخوانی شده است.[۲۵]

خارج از ایران

به ادعای شبکه المنار سرود سلام فرمانده به شکل تأثیرگذاری در کشورهای مختلفی نظیر سنگال، کشمیر، ترکیه، فلسطین، سوریه، عراق و بحرین و پاکستان به زبان‌های مختلف منتشر شده است.[۲۶][۲۷] دانش آموزان در عراق نسخه عربی و فارسی[۲۸] در پاکستان نسخه فارسی و اردو در سوریه و استانبول ترکیه این سرود را به زبان فارسی و در نیجریه به زبان عربی اجرا کرده‌اند.[۱۱][۱۰][۲۹]

واکنش‌ها

سید علی خامنه‌ای دربارهٔ این سرود گفت: در سرودی که این روزها پخش شده و سلام به بقیةالله است ببینید مردم چه کار دارند می‌کنند و ابراز ارادت می‌کنند ما اول انقلاب این فعالیت‌ها و اجتماعات مذهبی را نداشتیم.[۳۰] دادستان لنگرود نیز در این باره گفته است: تلاش «رسانه‌های معاند» علیه خواننده سلام فرمانده برای کاهش تأثیر اثر فرهنگی است.[۲]سید بشیر حسینی، شعر این اثر را بسیار بد توصیف کرده ولی آن را به خاطر عناصر فرا متنی در مجموع خیلی خوب دانسته است.[۳۱] میلاد عرفان‌پور، رئیس مرکز موسیقی حوزهٔ هنری، این اثر را تا حدی شبیه به موسیقی رپ و قابل نقد دانسته.[۳۲] به اعتقاد علی مقدسی‌پور، در نشریهٔ معرفت اگر مفاهیم دینی برای دانش‌آموزان دوره ابتدایی به گونه‌ای حساب شده صورت نگیرد، می‌تواند پیامدهای زیان‌باری به دنبال داشته باشد.[۱۶] محمدرضا زائری، مدیرمسئول «ماهنامهٔ خیمه»، «سلام فرمانده» را تجربه‌ای موفق با تأثیری موقت دانسته است.[۱۶] حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، این سرود را «آسمانی» خواند.[۳۳] نزیه فیاض رئیس گروه سازنده نسخه لبنانی سلام فرمانده گفت این سرود به یک نماد جهانی تبدیل شده است.[۳۴]

سازندگان و طرفداران «سلام فرمانده»، آن را پاسخی به استقبال بالای دانش‌آموزان به ترانه‌هایی مانند «جنتلمن» از ساسی که در بسیاری از مدارس ایران خوانده و ویدیوهای اجرای آن توسط کودکان و نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی پخش شده است، دانسته‌اند.[۱۶]

در مراسم افتتاحیه سیزدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار که در شبستان امام خمینی حرم شاهچراغ شیراز برگزار شد، با یادی از جانباختگان حمله به حرم شاهچراغ و با حضور پدر روح‌الله عجمیان جایزه ویژه «دستکش ننه عصمت» به سعید نعیمی تهیه‌کننده نماهنگ «سلام فرمانده» به نمایندگی از «گروه سرود ماح لنگرود» اهدا گردید. در این مراسم با دعوت از اشرف تمیمی خواننده عراقی سلام فرمانده، این سرود در مراسم اجرا شد و به او نشان خادمی حرم شاهچراغ اهدا شد.[۳۵][۳۶][۳۷]

ایندیپندنت فارسی آن را طرحی برای «سربازگیری» و تربیت «کودک سربازی ایدئولوژیک» برای نظام جمهوری اسلامی دانسته است.[۳۸] به گفته مراد ویسی در ایران اینترنشنال، این سرود را پروپاگاندای نظام ایران و یادآور تبلیغات نازی‌ها دانست. او مخاطب سرود را قاسم سلیمانی و دلیل سازماندهی گسترده برای آن را انحراف افکار عمومی از اعتراضات به گرانی اعلام کرد.[۳۹]

برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی با هشتگ‌هایی نظیر «سلام درمانده»، «سلام وامانده»، و «سلام پس‌مانده» و بارگذاری ویدیوهایی روی این سرود، سید علی خامنه‌ای را با پایان کار رهبرانی مثل آدولف هیتلر، صدام حسین، و معمر قذافی مقایسه کرده‌اند.[۴۰] به گفته المیادین این سرود در استان‌ها و شهرهای ایران به یک پدیده اجتماعی تبدیل شده و نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از مناطق دیگر از جمله سنگال، کشمیر، فلسطین، سوریه، لبنان و عراق و نیز در شبکه‌های اجتماعی در حال انتشار است.[۴۱]

ادعای سرقت هنری

بهمن بابازاده، خبرنگار حوزه موسیقی در یادداشتی مدعی شده است که این ترانه از یک اثر و قطعه عراقی، کپی و کاور شده است[۴۲] اما این ادعا توسط سازندگان آن رد شده است. به گفته باشگاه خبرنگاران جوان در قطعه عراقی تصویر برای جشن تکلیف دختران عراقی در کربلا متعلق به ۸ خرداد ۱۴۰۱ و صدا نسخه عربی سلام فرمانده است.[۴۳]

منابع

  1. «'سلام فرمانده'؛ نمادی از واقعیت وجودی کودکان بسیجی». BBC News فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۶.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «دادستان لنگرود: تلاش «رسانه‌های معاند» علیه خواننده «سلام فرمانده» برای «کاهش تأثیر اثر فرهنگی»». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۲۲-۰۵-۲۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۶.
  3. «تبلیغ گسترده جمهوری اسلامی برای «سلام فرمانده»؛ فرمانده سپاه: اجرای این سرود «آسمانی» بود». ایران اینترنشنال. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۶.
  4. ««سلام فرمانده» در ورامین؛ فعالان حقوق کودک: نقض حقوق کودکان و در راستای سوءاستفاده برای جذب کودک‌سربازان است». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۶.
  5. «سرود ضد حقوق کودک «سلام فرمانده»، تلاش تبلیغاتی جمهوری اسلامی برای سربازگیری از کودکان و جنگی که در سر می‌پروراند». کیهان لندن. ۲۰۲۲-۰۵-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۶.
  6. «از 'آقامون جنتلمنه' تا 'سلام فرمانده'؛ 'سیدعلی دهه نودی‌هاشو فراخوانده'». BBC News فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۶.
  7. «واکنش‌ها به سرود تبلیغاتی «سلام فرمانده»؛ کاربران عبارات «درمانده» و «وامانده» را جایگزین کردند». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۶.
  8. «وقتی «سلام فرمانده» به «سلام درمانده» تبدیل شد». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۲-۰۵-۲۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۶. کاراکتر C1 control character در |نشانی= در موقعیت 77 (کمک)
  9. «تبلیغ گسترده جمهوری اسلامی برای «سلام فرمانده»؛ فرمانده سپاه: اجرای این سرود «آسمانی» بود». ایران اینترنشنال. ۱۴۰۱-۰۲-۳۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۳.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «سلامی که جهانی شد». خبرگزاری صدا و سیما. ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۱۹.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «اجرای سرود سلام فرمانده در مدرسه‌ای در کشمیر». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۲-۰۵-۱۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۱۹.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ «اجرای زیبای «سلام فرمانده» به‌زبان انگلیسی». خبرگزاری تسنیم. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۷.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «ببینید | نسخه لبنانی «سلام فرمانده» منتشر شد». همشهری آنلاین. ۲۰۲۲-۰۶-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۷.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «تولید سرود «سلام فرمانده» به زبان ترکی در تبریز». ایسنا. ۲۰۲۲-۰۵-۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۱۹.
  15. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام :9 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ ۱۶٫۳ ۱۶٫۴ ۱۶٫۵ مسعود آذر (۲۱ مه ۲۰۲۲). «از 'آقامون جنتلمنه' تا 'سلام فرمانده'؛ 'سیدعلی دهه نودی‌هاشو فراخوانده'». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۱ مه ۲۰۲۲.
  17. «سازندگان کلیپ «سلام فرمانده» تجلیل شدند (اخبار ادبی و هنری)». kayhan.ir. ۱۵ فروردین ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۲.
  18. «برج آزادی میزبان تولید اولین نماهنگ قرن در ایران شد». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۲-۰۴-۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۱۹.
  19. «روایت «سلام فرمانده» از ارادت دهه نودی‌ها/ وارد سیاست نمی‌شویم». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۲-۰۴-۰۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۱۹.
  20. «بشنوید | «سلام فرمانده» به زبان لری منتشر شد». همشهری آنلاین. ۲۰۲۲-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۷.
  21. «ببینید | نسخه عربی «سلام فرمانده» با عنوان «سلام یا مهدی»». همشهری آنلاین. ۲۰۲۲-۰۶-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۷.
  22. «اجرای سرود «سلام فرمانده» به مناسبت نیمه شعبان». پایگاه خبری آستان مقدس. ۲۰۲۲-۰۳-۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۱۸.
  23. «ارسال پنج هزار ویدئو برای پویش «سلام فرمانده»». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۲-۰۵-۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۱۹.
  24. «اجتماع عظیم "سلام فرمانده" این بار با همخوانی هلالی و پویانفر». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۲-۰۵-۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۱۹.
  25. «برگزاری اجتماع «سلام فرمانده» در ورزشگاه آزادی». ایسنا. ۵ خرداد ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۲۲.
  26. «إمام زمانی.. بنسخة لبنانیة من توقیع کشافة الإمام المهدی – موقع قناة المنار – لبنان». www.almanar.com.lb. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۷.
  27. سیما، IRIB NEWS AGENCY | خبرگزاری صدا و. «جهانی شدن سرود سلام فرمانده». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۷.
  28. «ببینید | اجرای «سلام فرمانده» به زبان عربی در این کشور همسایه - همشهری آنلاین». www.hamshahrionline.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۷.
  29. ««سلام فرمانده» به ترکیه رسید. همخوانی کودکان به زبان آذری در استانبول». همشهری آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۶.
  30. «نظر رهبر معظم انقلاب دربارهٔ اجتماع بزرگ سلام فرمانده/ مردم ابراز ارادت می‌کنند+فیلم». روزنامه دنیای اقتصاد. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۶.
  31. «شعر «سلام فرمانده» اثری هویت‌بخش با خطای محتوایی بسیار است». ایسنا. ۲۰۲۲-۰۵-۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۱۸.
  32. ««سلام فرمانده» نشان داد ذائقه موسیقی نوجوان را می‌توان فاخر کرد». www.javanonline.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۱۸.
  33. «تمجید فرمانده کل سپاه از سرود سلام فرمانده/ این اجرا در تاریخ کشور ماندگار می‌شود». خبرگزاری تسنیم. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۱۸.
  34. «ببینید | نسخه لبنانی «سلام فرمانده» منتشر شد». همشهری آنلاین. ۲۰۲۲-۰۶-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۷.
  35. مدیر (۲۰۲۳-۰۱-۰۵). «شب شیرین شاهچراغ / حاشیه ای بر سیزدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار (1)». جشنواره مردمی فیلم عمار. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۰۵.
  36. «افتتاحیه سیزدهمین جشنواره فیلم عمار - شیراز». ایسنا. ۲۰۲۳-۰۱-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۰۵.
  37. مدیر (۲۰۲۳-۰۱-۰۴). «تقدیم نشان خادمی افتخاری شاهچراغ (ع) به همراه لباس خادمی، به پدر شهید روح‌الله عجمیان». جشنواره مردمی فیلم عمار. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۰۵.
  38. ««سلام فرمانده»؛ پرورش کودک سرباز زیر ۱۰ سال برای خامنه‌ای». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۲-۰۵-۱۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۱۸.
  39. مراد ویسی، ایران اینترنشنال: تبلیغات حاکمیت با سرود «سلام فرمانده» یادآور تبلیغات نازی‌ها است, archived from the original on 19 May 2022, retrieved 2022-05-19
  40. «واکنش‌ها به سرود تبلیغاتی «سلام فرمانده»؛ کاربران عبارات «درمانده» و «وامانده» را جایگزین کردند». صدای آمریکا. ۳ خرداد ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۴ مه ۲۰۲۲.
  41. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام :1 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  42. آیا نماهنگ سلام فرمانده کپی نسخه عربی است؟ بایگانی‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۲ توسط Wayback Machine تابناک
  43. «شایعه جدید علیه سرود محبوب «سلام فرمانده»». باشگاه خبرنگاران جوان. ۱۴۰۱-۰۳-۲۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۱۱.