پیشفرض (فلسفه)
پیش فرض (انگلیسی: presupposition)، مسلّم انگاری از پیش است.
مسلّم[ویرایش]
مسلمات قضایایی است که انسان را از خصم مصون میدارد و به منظور دفع خصم، کلام را بر آن متکی میکنند، چه مسلّم بین اهل علم باشد و چه مسلم بین دو طرف مکالمه.[۱]
ابن سینا[ویرایش]
از نظر ابن سینا، مسلّمات بر دو قسم است: معتقدات و مأخوذات:
معتقدات سه نوع است:
- آنچه قبول آن واجب است.
- مشهودات.
- وهمیات.
مأخوذات دو نوع است:
- مقبولات.
- تقریرات.
تقریرات مقدماتی است که چون مخاطب تسلیم آنها است. اتّخاذ میشود، یا قضایایی است که قبول آنها و اقرار به آنها در آغاز علوم لازم است.
این قبول و اقرار، یا با نوعی تردید همراه است، که در این صورت این قضایا را مصادرات گویند، یا با سهل انگاری و خوش باوری همراه است که در این صورت آنها را اصول موضوعه گویند.[۲][۳]