داریوش روزبهانه

داریوش روزبهانه
زادهٔ	۱ شهریور ۱۳۴۲
ملیت	ایرانی
تحصیلات	دکتری مدیریت بازرگانی
محل تحصیل	دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه تهران
پیشه	استاد مدیریت استراتژیک ،استراتژی بازاریابی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران استاد اقتصاد کلان،تئوری عمومی سیستم ها،مدیریت مالی دانشگاه شهید بهشتی
کارهای برجسته	رئیس هیئت مدیره شرکت کارگزاری بانک خاورمیانه

داریوش روزبهانه (متولد ۱۳۴۲)، دانشور، اقتصاددان و نظریه پرداز بازارهای مالی و همچنین از اساتید تاثیرگذار تفکر استراتژیک، مدیریت تامین سرمایه، اقتصاد کلان، مدیریت بازاریابی، مدیریت مالی و استراتژی بازاریابی در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس می باشد.

زندگی‌نامه و تحصیلات

داریوش روزبهانه فارغ التحصیل دکتری مدیریت بازرگانی با گرایش سیاست گذاری از دانشگاه شهید بهشتی، فوق لیسانس مدیریت بازرگانی با گرایش مالی از دانشگاه شهید بهشتی، و لیسانس مدیریت بازرگانی با گرایش بازاریابی از دانشگاه تهران است.

روزبهانه از سال 1392 در سمت رئیس هیئت مدیره کارگزاری بانک خاورمیانه مشغول فعالیت می‌باشد و مسئولیت کمیته مطالعات تطبیقی بازار سرمایه کانون کارگزاران را نیز بر عهده دارد، او در سوابق و کارنامه مسئولیت های شغلی خود، حسابرس ارشد سازمان حسابرسی، ریاست اداره تحلیل های مالی شرکت سایپا، عضویت هیئت مدیره شرکت کارگزاری سهام بارز و شرکت کارگزاری آبان را در بورس اوراق بهادار تهران دارد.

عملکردها و دیدگاه‌ها

روزبهانه در مطبوعات به عنوان یکی از کارشناسان ارشد معتبر، استراتژیست، تحلیل گر و نظریه پرداز بازارهای مالی، بورس، فاینانس و ریسک معرفی میشود و از منتقدان سیاست های پولی و مالی دولت است. او در مصاحبه‌ها و مقالات متعدد، بارها از سیاست‌های دولت در بازار سرمایه، دخالت‌ها و اعمال نظام قیمت‌گذاری دستوری در بازارها، عدم شفافیت اطلاعاتی، تغییرات ناگهانی در قوانین و مقررات، سیاست‌های پولی و مالی ناپایدار انتقاد کرده است.

چه چیز مهم‌تر از جنگ؟

روزبهانه در 22 اسفندماه 1400 در مورد شروع جنگ روسیه و اوکراین و تاثیرات این اتفاق بر بازارهای مالی ایران می‌گوید:

شاید نتوان بین آنچه می‌نویسم با بازار سرمایه، ارتباط مستقیمی یافت؛ اما مهم‌ترین خبر برای من در کل سال، تغییر تمام معادلات بین‌المللی و باز مانند همیشه، پدیده‌ای بود که حتی یک سیاستمدار یا فعال بازار سرمایه، درباره آن و تاثیراتش صحبت نکرده و آن را پیش‌بینی نکرده بود. تکرار می‌کنم؛ اشتباه کردیم. اشتباه کردیم. نتوانستیم بفهمیم که چگونه یک‌ملت طرفدار آزادی و استقلال، با حفظ هویتش می‏‏‌تواند در برابر یک‌قلدر، تمام جهان را پشت خود بیاورد؛ ملتی که ما آن را مجموعه‌ای دورافتاده از مجموعه اصلی، یعنی اتحاد جماهیر شوروی سابق تعریف کرده بودیم، امروز نه‌تنها بر پایان جنگ سرد خط بطلان کشید، بلکه برای همیشه روسیه را از اریکه قدرتی که داشت، پایین آورد و در روزهای پایانی سال شمسی به ملتی تبدیلش کرد که باید در برابرش تواضع داشت و به هویتش احترام گذاشت. مهم‌ترین خبر این بود. جناب پوتین! حتی اگر تمام کی‌یف و متر به متر اوکراین را مسخر کنی، این جنگ را باخته‌ای. تاثیر این رویداد بر بازار سرمایه ایران، مانند تیغ دولبه عمل خواهد کرد و میزان مخرب یا مفید بودن آن به حال ملت ایران بستگی خواهد داشت؛ به اینکه نسبت به صحنه این نبرد چه موضعی اتخاذ کنیم. اوکراینی‌ها نشان دادند که در قرن بیست‌ویکم معادلات به ترتیب دیگری رقم خواهد خورد. بازار سرمایه ایران، تحت‌تاثیر سیاست توافق یا عدم‌توافق در وین قرار گرفته بود؛ اما اکنون می‏‏‌توان گفت، حتی با حصول توافق، باید درباره نحوه تعامل با روسیه نیز به‌عنوان یک‌متغیر مهم تصمیم بگیریم. شاید فعالان بازار، این ارتباط را خیلی جدی نگیرند؛ اما برای من این خبر مهمی است؛ بسیار مهم !

قیمت‌گذاری دستوری

او در سال 1401 در باب انتقاد از پیامدهای نامطلوب قیمت‌گذاری دستوری می گوید:

وقتی قیمت‌گذاری دستوری در کنار مفهوم یا بستری به نام بازار سرمایه قرار می‌گیرد، تماما تناقضی مضحک است. چون بنیادی‌ترین کارکرد آن‌ها کشف قیمت است. ساختاری که قرار است از طریق انعکاس اطلاعات قیمتی، تقاضا و عرضه را در شرایطی قرار دهد که هر گونه تحریف قیمت را از بین ببرد و از این رهگذر سیگنال‌های درست سرمایه‌گذاری را برای کارکرد تخصیص منابع اقتصادی فراهم آورد.

چالش های مدل توسعه بازار سرمایه و بانک پایه بودن نظام مالی ایران

وی در سال 1398 در ارتباط با ایرادهای بنیادی مدل توسعه بازارهای سرمایه گفته:

مدل توسعه بازارهای سرمایه ایرادهای بنیادی دارد و شاید مهم‌ترین آن فقدان استراتژی در بازار باشد. بدهی سنگین دولت که یکی از این بدهی‌ها به صندوق بازنشستگی است، جریان پول در ایران را دچار اشکالات جدی کرده، و مهم ترین چالش، به سایز دولت برمی‌گردد. ترس از هجوم نقدینگی همه را آشفته کرده است. و اما چالش اصلی بانک پایه بودن نظام مالی ایران است که به تعبیری می‌توان گفت بزرگ ترین خطای استراتژیک می باشد.

سیاست‌های دولت در قبال بازار سرمایه

او در مصاحبه ای با پایگاه اطلاع رسانی صدای بورس، تحت عنوان "متهم اصلی بورس را بشناسید" ضمن اشاره به روند بازار سرمایه از چهار سال گذشته تا امروز، فضای حاکم بر بورس را در شرایط کنونی نامطلوب ارزیابی کرد و گفت:

با مفروضات فعلی، بسیاری از شرکت‌های سبدگردان، تأمین سرمایه و کارگزاری‌ها حاشیه سودهای خود را در سال جاری از دست می‌دهند. که متاثر از بی تصمیمی و تلاش دولت بر تثبیت همه چیز و تصمیمات بانک مرکزی در افزایش نرخ بهره و نحوه برخورد دولت با کسری بودجه میباشد.

او در سال ۱۳۹۳ در روزنامه همشهری در گزارش تحت عنوان: افزایش بی اعتمادی بورس به سیاستهای اقتصادی دولت می‌گوید:

واقعيت اين است كه هيچ‌گاه درجه ابهام بازار تا اين حد نبوده و دولت هم بر ابهام‌هاي موجود افزوده است. هنوز تكليف برنامه‌هاي دولت براي خروج از ركود مشخص نيست، هنوز تكليف پالايشگاه‌ها مشخص نيست، موضوع قيمت‌گذاري خوراك پتروشيمي مبهم است و بهره مالكانه معادن ماه‌ها بازار سرمايه را آزار داده، همه اين موضوعات بر فضاي مبهم بازار سرمايه اضافه كرده است.

وی ضمن انتقاد به ناهماهنگیهای دولت نسبت به بازار سرمایه ، اظهار داشت «دولت محترم باید بداند این نوع دوگانه عمل کردن در مورد بازار سرمایه از نظر فعالان این بازار تنها یک معنی دارد؛ بازی با آتش!!». او علل بنیادین فراز و فرودها در بازار سرمایه و از دلایل باز نشدن گره‌ های کور این بازار را نحوه اعمال سیاست‌های دولت در قبال بازار سرمایه می داند و گفته است دولت توان لازم برای مهار تورم و برمبنای آن مهار روند افزایشی شدن نرخ بهره را نداشته و از سیاست مشخصی نیز در این زمینه برخوردار نیست. همچنین با انتقادی تند و تیز از مدیریت بورس ، نکاتی را در مورد غفلت استقرار ساز و کارها در زیرساخت معاملاتی به عنوان مصادیق دستکاری مانند حجم مبنا، دامنه نوسان و ... مطرح کرده است.در گزارشی دیگر، تحت عنوان "8 عامل عدم ورود نقدینگی به بازار بورس" روزبهانه با انتقاد از دست درازی دولت در سود شرکت‌های بورسی و جبران بخشی از کسری بودجه دولتی، این اشتباهات را موجب خروج بخش زیادی از نقدینگی بازار سرمایه جهت جذب اوراق دولتی دانست.

جایگاه بازار سرمایه در دولت

وی در رابطه با اینکه بازار سرمایه در دولت فعلی جایگاهی ندارد چنین گفت :کارکتر وزرای اقتصادی کابینه فعلی اصولا باتوجه به سیاست های دولت، بازارسرمایه را بخشی از استراتژی خود نمی دانند؛ بنابراین دلیلی نمی بینند در جهت بازسازی این بی اعتمادی که می توانند به عنوان یک فرصت به آن نگاه و استفاده کنند و صحبت کنند. همچنین صحبت های مبتنی بر برنامه وزرا در روند بازار بسیار موثر است، می توانند بگویند که بازارسرمایه جزئی از استراتژی آنها است و متاسفانه وقتی وزیر اقتصاد هم از بازارسرمایه صحبت می کند جنبه های غیر کارشناسی و عدم تسلط به موضوع و اصول بازارسرمایه به وضوح دیده می شود، مردم و سرمایه گذاران باهوش اند و می بینند، پس وقتی این نوع برخورد از سوی دولت دیده می شود بی اعتمادی که وجود دارد، بلند مدت تر می شود.

بررسی وضعیت صدور و لغو مجوزهای نهادهای مختلف، انحصار مجوزهای بورسی

در برنامه "دورهمی بورسی" رسانه تصویری فردای اقتصاد که با حضور علی اکبر ایرانشاهی رییس مرکز نظارت بر صندوق های سرمایه گذاری سازمان بورس، مهدی یاربد رییس اداره امور نهادهای مالی خدمات دهنده سازمان بورس، منوچهر میرزایی مدیر نظارت بر کارگزاران سازمان بورس، داریوش روزبهانه و مدیران کارگزاری های دماوند و آسمان به میزبانی مهدی طحانی برگزار شد و به بررسی وضعیت صدور و لغو مجوزهای نهادهای مختلف پرداختند: روزبهانه در انتقاد به ارائه راهکارهای ارایه شده، چالش انحصار در صدور مجوزهای بورسی  را  صرفا بر اساس روش‌های مبتنی بر مدلهای معتبر بین المللی با نگرشی نوین حل و فصل نمود و منتقد جدی صدور مجوزهای متعدد بوده است و  همواره معتقد است که تعدد و تسهیل و تسریع در صدور مجوز صندوق، مشکل را حل نمیکند و به گفته ی وی ،دنیای فاند ، مستر-فیدری اداره می‌شود. و قطعا وجود یک مستر در ایران و ایجاد شبکه مویرگی و ثانویه به عنوان فیدر در اروپا می‌تواند میلیاردها دلار پول را به کشور روانه کند و جهت استقرار و ارائه این راهکارهای پیشنهادی و همکاری لازم با سازمان بورس اوراق بهادار اعلام آمادگی کرده است.

منتقدین نظریات داریوش روزبهانه

مهدی طحانی در نقد نظریات داریوش روزبهانه، مدل ارائه شده وی را بر اساس مدل ایده آل اقتصاد آمریکا میداند و میگوید باید با در نظر گرفتن امکانات و مختصات کشور و بررسی شرایط فعلی ایران اعمال نظر کرد و به اعتقاد او رفع مشکل و ارایه راه حل میبایست در چهار چوب قوانین حاکم بر بازارهای مالی ایران مورد بررسی قرار گیرد.

همچنین محمد اقبال نیا رییس هیئت مدیره صندوق آسمان به عنوان دومین سبدگردان در ایران و پیشکسوت این حوزه نیز در نقد نظرات داریوش روزبهانه می‌گوید، چیزی که مسلم هست، شرایط بازارهای مالی ما در ایران با کشورهای توسعه یافته دنیا بسیار فاصله دارد و مشکل اصلی را بر خلاف عقیده روزبهانه، ورود مستقیم مردم در بورس میداند و معتقد است مجوزها را میبایست با تاخیر صادر کنیم. و در ادامه می‌گوید بر خلاف نظر روزبهانه، اینکه ما نهادهای مالی ایران را با آمریکا مقایسه کنیم و بگوییم ما خیلی عقب هستیم درست نیست، ایران در صنعت فاند اول راه هست ولی پیشرفت های خوبی در سال‌های اخیر در این حوزه اتفاق افتاده است.

مهدی یاربد نیز در نقد صحبت های روزبهانه و انتقاد از وی می‌گوید: حجم درخواست ها به جهت صدور مجوز به شدت بالا بود و در گذشته حدود ۱۸۰ درخواست جهت صدور به سازمان ارجاع میشده که هم اکنون با اعمال قانون محدودیت صدور به ۲۰ عدد رسیده است.

فعالیتهای برجسته

• ارائه مقاله پژوهشی تحت عنوان "توسعه الگوی مزیت رقابتی پورتر و کاربرد آن در صنعت پتروشیمی ایران" (مقاله علمی وزارت علوم) در نشریه علمی مطالعات مدیریت راهبردی
• ارائه مقاله علمی پژوهشی تحت عنوان "بررسی تاثیر شاخص های تونایی های مدیریت دانش بر افزایش سودآوری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" در فصلنامه مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری
• ارائه مقاله علمی تحت عنوان "به سوی یک علم جدید مدیریتی و مبانی نظری سازمان یادگیرنده" در ماهنامه علمی، آموزشی تخصصی مدیریت تدبیر (تحت امتیاز سازمان مدیریت صنعتی)
• اخذ مدرک بین المللی از سازمان ملل متحد در زمینه مبارزه با پولشوئی و امنیت مالی