سازمان دولتهای ترک
سازمان دولتهای ترک
| |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
شعار: با هم ما قویتر هستیم!
| |||||||||||||||
![]() کشورهای عضو کشورهای ناظر | |||||||||||||||
مراکز سیاسی | |||||||||||||||
بزرگترین شهر | استانبول | ||||||||||||||
زبان(های) رسمی | |||||||||||||||
زبان کاری | انگلیسی | ||||||||||||||
سایر زبانها | |||||||||||||||
نام(های) اهلیت | ترک | ||||||||||||||
نوع | سازمان بیندولتی[۱] | ||||||||||||||
اعضا[۲] | |||||||||||||||
حاکمان | |||||||||||||||
• دبیرکل | ![]() | ||||||||||||||
• رئیس هیئتمدیره | ![]() | ||||||||||||||
• رئیس افتخاری | ![]() | ||||||||||||||
بنیانگذاری | |||||||||||||||
• قرارداد نخجوان | ۳ اکتبر ۲۰۰۹ | ||||||||||||||
• تصویب آخرین سیاست | ۱۲ نوامبر ۲۰۲۱ | ||||||||||||||
مساحت | |||||||||||||||
• کل | ۴٬۲۴۲٬۳۶۲ کیلومتر مربع (۱٬۶۳۷٬۹۸۵ مایل مربع) (بدون رتبه) | ||||||||||||||
جمعیت | |||||||||||||||
• برآورد سال ۲۰۲۳ | ۱۶۰٬۶۱۶٬۳۹۲ | ||||||||||||||
وبگاه رسمی | |||||||||||||||
|
سازمان دولتهای ترک یا سازمان کشورهای ترک که شورای تُرک هم نامیده میشود و پیشتر شورای همکاری کشورهای ترک نام داشت[۳] یک سازمان بینالمللی متشکل از ۵ کشور ترکزبان و کشورهای مجارستان و ترکمنستان به عنوان ناظر است. این شورا در ۳ اکتبر ۲۰۰۹ در نخجوان با مشارکت چهار کشور ترکیه و آذربایجان و قزاقستان و قرقیزستان بنیانگذاری شد.[۴] از نظر جغرافیایی بخش بزرگی از این سازمان (شامل ترکیه، آذربایجان، ترکمنستان و بخشهایی از ازبکستان و قزاقستان) در بین اراضی ایران است که در زمان صفویه و قاجاریه از ایران جدا شدند.[۵]
حاشیهها[ویرایش]
ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان اعلام کرد یکی از حامیان همجنس گرایان، دگرباشان جنسی، است. او یکی از افرادی است که ایدههای افراطی ناسیونالیستی پانترکی و پان تورانیسمی دارد. او بعدها نظرات خود را علیه همجنسبازان تغییر داد.[۶]
محدودیت های جغرافیایی[ویرایش]
به جز ترکیه، ۵ کشور دیگر این سازمان همگی محصور در خشکی هستند و به دریاهای آزاد راه ندارند و برای تجارت و حمل و نقل به روسیه و چین و کشورهای همسایه نیاز دارند. به جز ترکیه و بخش های کوچکی از قرقیزستان و قزاقستان بقیه کشورهای این سازمان از نظر ارتفاع جزو کشورهای کم ارتفاع هستند (فاقد کوه های بلند) و استپ ها و بیابان های خشک بخش بزرگی از مساحت آن را تشکیل می دهند. بیش از سه چهارم قزاقستان و ازبکستان و ترکمنستان بیابانی و خشک و نیمه خشک هسستند.[۷]
تغییر نام[ویرایش]
سازمان دولتهای ترک پیشتر شورای همکاری کشورهای ترک نام داشت. در ۱۲ نوامبر ۲۰۲۱ رجب طیب اردوغان ضمن منصوب کردن بنعلی یلدریم به سمت «ریشسفید ترکیه» در این شورا، نام آن را به سازمان دولتهای ترک تغییر داد.[۸]
اختلافات[ویرایش]
شورای همکاری کشورهای ترک زبان در رسیدن به هدف حفظ صلح و تقویت امنیت در منطقه و جهان به هیچ موفقیت قابل توجهی دست نیافته است و بیشتر جنبه نمایشی دارد. آنها قادر به فهم زبان هم نیستند و از مترجم در اجلاسهای خود استفاده میکنند.[۹][۱۰][۱۱]
زبان رسمی تُرکیه، تُرکی استانبولی است اما رابطه این زبان با زبانهای قزاقی، ازبکی، تُرکمنی، آذربایجانی و قرقیزی کاملاً نامانوس است. در میان کشورهای تُرک زبان در آسیای مرکزی و قفقاز، زبان روسی دارای جایگاهی بالاتر از زبان تُرکی است و در اجلاسهای سران کشورهای تُرک، سخنرانی به زبان روسی بر دیگر زبانها، غلبه دارد.[۱۲]
اعضا با دقت اختلافات ترکیه با آمریکا، اتحادیه اروپا و روسیه را رصد کرده و به دلیل روابط خوب با این کشورها، از گره زدن منافع خود با ترکیه پرهیز دارند.[۱۳]
اختلافات دوجانبه برخی از کشورهای سازمان تُرک با یکدیگر نیز یکی از موانع اتحاد این کشورهاست. به عنوان مثال، روابط تنش آلود ازبکستان با قرقیزستان، قزاقستان با قرقیزستان، ازبکستان با ترکمنستان، نوعی واگرایی نسبت به یکدیگر برای این کشورها، ایجاد کرده است.[۱۴]
در سال ۲۰۱۰ بسیاری از ازبک های ساکن قرقیزستان توسط قرقیزها کشته شدند.
اعضا[ویرایش]
کشور | جمعیت[۱۵] (۲۰۱۶) | مساحت(km2) | تولید ناخالص داخلی اسمی (میلیارد دلار) (۲۰۱۹)[۱۶] | سرانه تولید ناخالص داخلی اسمی (۲۰۱۹)[۱۷] |
---|---|---|---|---|
![]() |
۳۱٬۴۴۶٬۷۹۵ | ۴۴۷٬۴۰۰ | ۵۸ | $۱٬۷۲۵ |
![]() |
۷۹٬۵۱۲٬۴۲۶ | ۷۸۳٬۵۶۲ | ۷۵۴/۵ | $۹٬۰۴۲ |
![]() |
۹٬۷۲۵٬۳۷۶ | ۸۶٬۶۰۰ | ۴۸ | $۴٬۷۹۴ |
![]() |
۱۷٬۹۸۷٬۷۳۶ | ۲٬۷۲۴٬۹۰۰ | ۱۸۰ | $۹٬۷۳۱ |
![]() |
۵٬۹۵۵٬۷۳۴ | ۱۹۹٬۹۰۰ | ۸/۵ | $۱٬۳۰۹ |
![]() |
۱۴۴٬۶۲۸٬۰۶۷ | ۴٬۲۴۲٬۳۶۲ | ۱۰۴۹ | $۸٬۹۶۶ |
دعوت از ایران برای عضویت در سازمان دولتهای ترک[ویرایش]
«دوغو پرینچک» رهبر «حزب وطن» ترکیه با برپایی یک کنفرانس مطبوعاتی ویژه در مقر حزب وطن در شهر آنکارا از تصمیم شورای مرکزی این حزب در مورد دعوت از دولت ایران برای پیوستن به روند الحاق به سازمان کشورهای ترک زبان خبر داد.[۱۸]
جستارهای وابسته[ویرایش]
- سازمان بینالمللی فرهنگ ترکی
- سازمان اجرای قانون و وضعیت نظامی اوراسیا
- فهرست سرزمینهای ترکنشین
- مجلس پارلمانی کشورهای تُرک
- تروریسم در ترکیه
- تروریسم در قرقیزستان
- فرهاد اینجو
- قتل ازبکها توسط قرقیزها سال ۱۳۸۹ https://en.wikipedia.org/wiki/2010_South_Kyrgyzstan_ethnic_clashes
- توروک
- توورک
- بوقلمون (ترکی)
- سیلی ترکی
- کشتار ترکها توسط ازبکها https://en.wikipedia.org/wiki/Fergana_massacre
- کشتار اندیجان
منابع[ویرایش]
- ↑ "Organization of Turkic States".
- ↑ "TURKSOY Official Web Site". Turkkon.org. Retrieved 7 July 2013.
- ↑ ««شورای تُرک» و اهداف سیاسی ترکیه». خبرگزاری تسنیم. ۴ خرداد ۱۳۹۸. دریافتشده در ۳۱ ژانویه ۲۰۲۰.
- ↑ https://www.trt.net.tr/persian/photogallery/ynfwgrfykh/szmn-khshwrhy-turkh-chhrdhmyn-slgrd-tsys-khwd-r-jshn-mygyrd
- ↑ «« «شورای تُرک» و اهداف سیاسی ترکیه»». خبرگزاری تسنیم. ۴خرداد ۱۳۹۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ https://parsi.euronews.com/2021/06/25/eu-leaders-blast-viktor-orban-over-anti-lgbt-bill-during-tense-emotional-summit
- ↑ https://www.britannica.com/place/Central-Asia
- ↑ دیکَن: اردوغان: ما بنعلی یلدریم را به سمت «ریشسفید» ترکیه منصوب کردیم، نوشتهشده در ۲۰ آبان ۱۴۰۰؛ بازدید در ۲۱ آبان ۱۴۰۰.
- ↑ https://www.iess.ir/fa/translate/2205/
- ↑ https://www.iess.ir/fa/translate/2205/
- ↑ https://www-shahrekhabar-com.cdn.ampproject.org/v/s/www.shahrekhabar.com/amp/163750056070623?amp_gsa=1&_js_v=a9&usqp=mq331AQIUAKwASCAAgM%3D#amp_tf=از%20%251%24s&aoh=16982728856680&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&share=https%3A%2F%2Fwww.shahrekhabar.com%2Fnews%2F163750056070623
- ↑ http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/2008084/آیا-کشورهای-تُرک-متحد-می-شوند-
- ↑ https://www.iess.ir/fa/translate/2205/
- ↑ https://www.iess.ir/fa/translate/2205/
- ↑ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved 10 September 2017.
- ↑ "GDP (current US$) - Data". Data.worldbank.org. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ "Report for Selected Countries and Subjects". Imf.org. Retrieved 25 August 2017.
{{cite web}}
: نگهداری CS1: url-status (link) - ↑ سایت خبری عصر ایران https://www.asriran.com/fa/news/887240
- اتحادهای پس از فروپاشی شوروی
- اتحادیههای فراملی
- بنیانگذاریهای ۲۰۰۹ (میلادی) در ترکیه
- روابط قرقیزستان و قزاقستان
- سازمانهای استانبول
- سازمانهای بنیانگذاریشده در ۲۰۰۹ (میلادی)
- سازمانهای بینالمللی آسیا
- سازمانهای بینالمللی اروپا
- سازمانهای بینالمللی
- سازمانهای سیاسی آسیا
- سازمانهای سیاسی اروپا
- سازمانهای سیاسی بینالمللی
- سازمانهای میاندولتی
- سامانههای سیاسی