کاداسیل
CADASIL | |
---|---|
نامهای دیگر | سندرم کاداسیل |
تصویر امآرآی مغزی در مبتلایان به کاداسیل که چندین ضایعه را نشان میدهد. | |
تخصص | عصبشناسی، کاردیولوژی، ژنشناسی پزشکی |
فراوانی | 0.00198%, 0.005% |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
اُمیم | ۱۲۵۳۱۰ |
دادگان بیماریها | 2161 |
پیشنت پلاس | CADASIL |
سمپ | D046589 |
مرور ژن | |
اورفانت | ۱۳۶ |
کاداسیل (انگلیسی: CADASIL) یا «سندرم کاداسیل» یا «آرتریوپاتی مغزی اتوزومال غالب بههمراه انفارکتوسهای سابکورتیکال و لکوانسفالوپاتی» (Cerebral Autosomal Dominant Arteriopathy with Subcortical Infarcts and Leukoencephalopathy) شایعترین نوع سکته مغزیِ ارثی است که بهنظر میرسد در اثر جهش در ژن «Notch 3» واقع بر کروموزوم ۱۹ رخ دهد.[۱]
این بیماری متعلق به گروهی از اختلالات موسوم به لکودیستروفی است و شایعترین علائمش، سردردهای میگرنی و حملات ایسکمیک گذرا (TIA) یا سکته مغزی است که معمولاً در سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی خود را نشان میدهد. تصویربرداری امآرآی قادر است نشانههای این بیماری را، سالها پیش از پدیدار شدن تظاهرات بالینیاش تشخیص دهد.[۲][۳]
علائم و نشانهها[ویرایش]
کاداسیل ممکن است با سردردهای حملهایِ میگرنی (همراه با اورا)، حملات ایسکمیک گذرا سابکورتیکال یا سکته مغزی، یا با اختلالات خُلقی، مابین ۳۵ تا ۵۵ سالگی شروع شود. بیماری در نهایت به سمت زوال عقل همراه با فلج سودوبولبر و بیاختیاری ادرار پیش میرود.
سکتههای مغزی ایسکمیک، شایعترین تظاهر کاداسیل است به نحوی که ۸۵٪ مبتلایان به کاداسیلِ علامتدار، دچار حملات ایسکمیک گذرا یا سکتههای مغزی میشوند. میانگین سن بروز این حملات ایسکمیک ۴۶ سالگی است. (دامنه سنی: ۳۰ تا ۷۰ سالگی) دو سوم این بیماران «سندرم لاکونار» کلاسیک دارند و بروز سکتههای همیسفریک (نیمکرهای) چندان شایع نیست. نکته مهم آن است که بروز سکتههای مغزی، بدون حضور فاکتورهای خطرساز قلبی-عروقی رخ میدهد. سکتههای خاموش راجعه، با یا بدون علائم بالینی، منجر به افت تواناییهای شناختی (cognitive) و فراموشی آشکار میشوند. یک نمونه از بیمار مبتلا به سندرم کاداسیل نیز با روانپریشی اسکیزفرنیفرم گزارش شدهاست.[۴]
تشخیص[ویرایش]
با آنکه اصولاً امآرآی جهت تشخیص این بیماری بکار نمیرود، اما تغییرات مغزی را بهخوبی نشان میدهد. ضایعات متعدد مغز در اندازههای مختلف بهویژه در اطراف عقدههای قاعدهای، پل مغز و ماده سفید از مشخصههای مهم کاداسل است.
تشخیص قطعی این بیماری با آزمایشهای ژنتیکی و توالییابی کلِ Notch 3 مقدور است. با این وجود، چون این آزمایش گران است، میتوان با انجام یک بیوپسی پوستی و یافتن شواهد جهش ژنی در رگهای کوچک یا متوسط، آن را تشخیص داد.[۵][۶]
درمان[ویرایش]
این بیماری درمان خاص ندارد. از آنجایی که سردردهای میگرنی و سکتههای گذرا در بیماران کاداسیل عیناً مشابه بیماران معمولی دیگر است، هرگونه درمان علامتی نیز، به صورتِ تجربی (empiric) انجام میشود، چرا که اطلاعات کافی در این باره در دسترس نیست.[۷] داروهای ضدپلاکتی نظیر آسپیرین، دی پیریدامول، کلوپیدوگرل ممکن است در پیشگیری از حملات سکته مؤثر باشند. با این وجود، تجویز داروهای ضدپلاکت با در نظرگرفتنِ ماهیت خونریزیهای کوچک (میکروهموراژها) ممکن است قابل توصیه نباشد.[۸] کنترل فشار خون در این بیماران حائز اهمیت است.[۷] مصرف کوتاهمدت آتورواستاتین (نوعی داروی کاهشدهندهٔ کلسترول از خانوادهٔ استاتینها) در پارمترهای همودینامیک مغزی بیماران کاداسیل مفید نبودهاست؛[۹] اما درمانِ بیماریهای همراهی چون کلسترول بالا توصیه میشود.[۱۰] هچنین توصیه میگردد که مصرف قرصهای ضدبارداری خوراکی متوقف شوند.[۱۱] برخی متخصصان میگویند که برای درمان میگرن نباید از داروهای حاوی تریپتان بهسبب خواص منقبضکنندهٔ عروقیشان استفاده شود.[۱۲] البته چنین توصیهای فراگیر و همگانی نیست.[۱۰] همچون سایر افراد، بیماران مبتلا به کاداسیل را نیز باید تشویق کرد که سیگار را کنار بگذارند.[۱۳]
ال-آرژینین را به عنوان یک داروی مؤثر بالقوه در درمان کاداسیل پیشنهاد نمودهاند[۱۴] اما تا سال ۲۰۱۷ میلادی، هنوز هیچ پژوهش بالینی، کارایی آن را اثبات نکردهاست.[۱۱] داروی دونپزیل که در درمان بیماری آلزایمر بکار میرود، تأثیری در بهبود عملکرد حرکتی بیماران کاداسیل نداشتهاست.[۱۵]
در فرهنگ عامه[ویرایش]
گفته میشود که جان راسکین احتمالاً به کاداسیل مبتلا بودهاست.[۱۶] همچنین پژوهشهای اخیر دربارهٔ بیماری فیلسوف مشهور فریدریش نیچه نشان دادهاست که احتمالاً بیماری ذهنی و مرگ او ناشی از کاداسیل بودهاست و نه سیفلیس ثالثیه.[۱۷] علاوه بر اینها، مرگ زودهنگام فلیکس مندلسون در ۳۷ سالگی در اثرِ سکته مغزی، ممکن است به دلیل کاداسیل بوده باشد. خواهر او فانی مندلسون نیز با بیماری مشابهی درگذشت.[۱۸]
شخصیت «جولیا» در فیلم دریای درون هم مبتلا به کاداسیل است.
منابع[ویرایش]
- ↑ Joutel A, Corpechot C, Ducros A, et al. (October 1996). "Notch3 mutations in CADASIL, a hereditary adult-onset condition causing stroke and dementia". Nature. 383 (6602): 707–10. doi:10.1038/383707a0. PMID 8878478.
- ↑ Chabriat H, Vahedi K, Iba-Zizen MT, et al. (October 1995). "Clinical spectrum of CADASIL: a study of 7 families. Cerebral autosomal dominant arteriopathy with subcortical infarcts and leukoencephalopathy". Lancet. 346 (8980): 934–9. doi:10.1016/s0140-6736(95)91557-5. PMID 7564728.
- ↑ James, William D.; Berger, Timothy G.; et al. (2006). Andrews' Diseases of the Skin: clinical Dermatology. Saunders Elsevier. p. 545. ISBN 0-7216-2921-0.
- ↑ "CADASIL presenting as schizophreniform organic psychosis". General Hospital Psychiatry. doi:10.1016/j.genhosppsych.2015.02.006.
- ↑ Joutel A, Favrole P, Labauge P, et al. (December 2001). "Skin biopsy immunostaining with a Notch3 monoclonal antibody for CADASIL diagnosis". Lancet. 358 (9298): 2049–51. doi:10.1016/S0140-6736(01)07142-2. PMID 11755616.
- ↑ Ueda M, Nakaguma R, Ando Y (March 2009). "[Cerebral autosomal dominant arteriopathy with subcortical infarcts and leukoencephalopathy (CADASIL)]". Rinsho Byori (به ژاپنی). 57 (3): 242–51. PMID 19363995.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ André, Charles (April 2010). "CADASIL: pathogenesis, clinical and radiological findings and treatment". Arq. Neuro-Psiquiatr. 68 (2). PMID 20464302. Archived from the original on 6 November 2018. Retrieved 22 January 2018.
- ↑ Lesnik Oberstein, S. A.; van den Boom, R.; van Buchem, M. A.; van Houwelingen, H. C.; Bakker, E.; Vollebregt, E.; Ferrari, M. D.; Breuning, M. H.; Haan, J. (2001-09-25). "Cerebral microbleeds in CADASIL". Neurology. 57 (6): 1066–1070. doi:10.1212/wnl.57.6.1066. ISSN 0028-3878. PMID 11571335.
- ↑ Peters, N (15 September 2007). "Effects of short term atorvastatin treatment on cerebral hemodynamics in CADASIL". J Neurol Sci. 260: 100–105. doi:10.1016/j.jns.2007.04.015. PMID 17531269. Retrieved 1 April 2017.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Rutten, Julie; Lesnik Oberstein, Saskia AJ (1 January 1993). Pagon, Roberta A.; Adam, Margaret P.; Ardinger, Holly H.; Wallace, Stephanie E.; Amemiya, Anne; Bean, Lora JH; Bird, Thomas D.; Ledbetter, Nikki; Mefford, Heather C.; Smith, Richard JH; Stephens, Karen (eds.). GeneReviews(®). University of Washington, Seattle. PMID 20301673 – via PubMed.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ "Questions about cadasil".
- ↑ "CADASIL - NORD (National Organization for Rare Disorders)".
- ↑ "CADASIL - Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD) – an NCATS Program". Archived from the original on 27 اكتبر 2021. Retrieved 22 January 2018.
{{cite web}}
: Check date values in:|archive-date=
(help) - ↑ Peters, N (August 2008). "Enhanced L-arginine-induced vasoreactivity suggests endothelial dysfunction in CADASIL". Journal of Neurology. 255 (8): 1203–1208. doi:10.1007/s00415-008-0876-9.
- ↑ "Donepezil Fails to Improve Cognition in Patients with CADASI... : Neurology Today". doi:10.1097/01.NT.0000316148.27827.bc.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(help) - ↑ Kempster PA, Alty JE (September 2008). "John Ruskin's relapsing encephalopathy". Brain. 131 (Pt 9): 2520–5. doi:10.1093/brain/awn019. PMID 18287121.
- ↑ Hemelsoet D, Hemelsoet K, Devreese D (March 2008). "The neurological illness of Friedrich Nietzsche". Acta Neurol Belg. 108 (1): 9–16. PMID 18575181.
- ↑ "Blogger".
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «CADASIL». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۸.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- فهرست ثبت خانوادههای مبتلا به کاداسیل
- انجمن درمان کاداسیل
- وبگاه حمایت از بیماران کاداسیل - بیمارستان سنتجرج، لندن
- بنیاد کاداسیل
- بنیاد متحد لکودیستروفی: کاداسیل