یانگوم

برای دیگر کاربردها، یانگوم (ابهام‌زدایی) را ببینید.

یانگوم بزرگ
نام هنگام تولد	یانگوم
زادهٔ	۱۴۷۴ پادشاهی چوسان
درگذشت	۱۵۵۰ (۷۵−۷۶ سال) سلسله چوسان
ملیت	چوسان (کره‌ای)
دیگر نام‌ها	دائه یانگوم (یانگوم بزرگ)
پیشه	پزشک
سال‌های فعالیت	۱۵۱۳ - ۱۵۵۰
شناخته‌شده برای	اولین پزشک زن شخصی یک پادشاه (چونگ‌جونگ چوسان)

یانگوم با نام اصلی ته جانگ‌گوم (کره‌ای: 장금، هانجا: 長今) نخستین پزشک زن سلطنتی در تاریخ کره است، نام این شخصیت که در قرن شانزدهم میلادی زندگی می‌کرده، ده بار در سالنامۀ سلسلۀ چوسان و یادداشت های پزشکی خاندان یی ذکر شده. آن‌طور که مشخص است، پادشاه چونگ‌جونگ از دانش پزشکی یانگ‌گوم بسیار خرسند بود و به مهارت او در مراقبت از خانوادۀ سلطنتی اعتماد کامل داشت. سپس یانگوم سومین مقام برتر دربار کره را به دست آورده و به لقب "یانگ‌گوم بزرگ" (هانگول: 대، هانجا: 大) مفتخر گشت.

یانگوم
هانگول	장금
هانجا	長今
لاتین‌نویسی اصلاح‌شده	Jang-geum
مک‌کیون–ریشاور	Changgeum
Note that "Jang-geum" is only a نام کره‌ای

یانگوم یک فرد مهم در تاریخ کره محسوب می شود، اگرچه اطلاعات کمی در مورد او وجود دارد. از آنجایی که پادشاه بسیار به او اعتماد داشت، مردم نیز به او توجه ویژه‌ای داشتند.

مهم‌ترین کتاب تاریخی که نام یانگوم در آن ذکر شده است «سالنامه‌های سلسلۀ چوسان» نام دارد. این کتاب در واقع متشکل از رساله‌هایی است که در طول ۵۰۰ سال، وقایع روی داده در دربار پادشاهان سلسلۀ چوسان را ثبت کرده‌اند. سلسلۀ چوسان از اواخر قرن چهاردهم میلادی تا پایان قرن نوزدهم بر شبه‌جزیرۀ کره حکومت می‌کرد.

شواهد تاریخی

طبق مدارک و شواهد به‌دست آمده از تاریخچه سلسله چوسان و نیز مدارک پزشکی آن زمان، فردی به اسم یانگوم (جانگ‌گوم) واقعاً در تاریخ وجود داشته‌است.

هر قدر هم که توصیفات کم و مراجع اکثراً مختصر بوده‌اند. بسیاری معتقدند و به اثبات رسانده‌اند که یانگوم اولین پزشک زن دربار بوده که در طول تاریخ کشور کره از آن پس تا به امروز به‌عنوان پزشک ویژه پادشاه به کار گرفته شده‌است. با این وجود عده‌ای هم به باور یانگوم به عنوان یک تجسم افسانه‌ای ادامه داده‌اند.

پژوهشگران هنوز بر سر این مسئله که یا‌نگوم یک شخصیت حقیقی است یا تجسمی افسانه‌ای از زنان بزرگی که در رشد مقام اجتماعی زنان نقشی ایفا کرده‌اند و نامشان برای همیشه به فراموشی سپرده شده‌است، به توافق نرسیده‌اند. اگرچه منابع موثقی وجود دارد که ثابت می‌کند یانگوم یک شخصیت حقیقی بوده.

ذکر شده در سالنامۀ سلسلۀ چوسان

• در سالنامۀ سلسلۀ چوسان، نام "یانگوم (長今)"، گاهی اوقات در کنار عنوان "پزشک زن" (uinyeo؛ 醫女)، در ۱۰ مورد ذکر شده است:
  

۱ - ۴ آوریل سال ۱۵۱۵؛ برخی از مقامات دربار عریضه‌هایی برای پادشاه چونگ‌جونگ فرستادند تا تمام پزشکان زن ازجمله یانگوم را که اخیراً به ملکۀ تازه درگذشته (ملکه جانگ‌یونگ) مراجعه کرده بودند، به علت بی کفایتی شدیداً مجازات شوند.
ملکه جانگ‌یونگ (دومین همسر پادشاه چونگ‌جونگ) به دلیل عوارض پس از زایمان ناشی از تولد وارث قانونی (پادشاه آینده این‌جونگ، ۱۰ مارس) نیمه‌شب گذشته درگذشت. این اولین مورد ثبت شده و همچنین ذکر نام یانگوم در سالنامه بود.

۲ - ۵ آوریل ۱۵۵؛ در پاسخ به مقامات، پادشاه چونگ‌جونگ اعلام کرد: "یانگوم به خاطر نقشش در سالم به دنیا آوردن فرزند ملکه سزاوار پاداش بزرگی بود، اما من به دلیل برخی مسائل، هرگز به خاطر اعمالش به او پاداشی ندادم. تا به حال، اکنون شما (مقامات دربار) به من می‌گویید که حالا که ملکه فوت کرده او را مجازات کنم، اما من این کار را انجام نمی‌دهم و در عوض به او پاداش نمی‌دهم.

۳ - ۲۴ سپتامبر ۱۵۲۲؛ پادشاه چونگ‌جونگ پس از بهبودی ملکه مادر (ملکه جونگ‌هیون) از یک بیماری، به کارکنان بخش پزشکی پاداش داد. پزشکان زن، یانگوم و همکارش شین بی، ۱۰ کیسه برنج و ۱۰ کیسه حبوبات دریافت کردند.

۴ - ۸ ژانویه ۱۵۲۴؛ پادشاه چونگ‌جونگ پس از ابتلا به یک بیماری اظهار داشت: "یانگوم بزرگ (大長今) بهتر از هر پزشک زن دیگری بود.
در نتیجه، به او اجازه داده شد که پزشک ویژه پادشاه شود و از او مراقبت کند. این اولین نمونه ثبت شده از عنوان "بزرگ" (大) بود که در سالنامه به پسوند نام یانگوم اضافه شده بود.

۵ - مارس ۱۵۳۳؛ پادشاه چونگ‌جونگ در مورد وضعیت سلامتی خود اظهار داشت: "من از یک بیماری چند ماهه بهبود یافته‌ام. پزشکان سلطنتی مستحق ستایش و پاداش هستند. پزشکان زن، یانگوم بزرگ و کایگوم، هر کدام باید ۱۵ کیسه برنج، ۱۵ کیسه حبوبات و ۱۰ طاقه پارچه ابریشم به عنوان پاداش دریافت کنند."

۶ - ۲۱ فوریه ۱۵۴۴؛ پادشاه چونگ‌جونگ در مورد دستوری اظهار داشت: "از زمانی که سرما خوردم مدت زیادی است که نمی توانم وظایف خود را انجام دهم. چند روز پیش در یک جلسه برای بحث در مورد فلسفه‌ها شرکت کردم. اما هوای سرد حالم را بدتر کرد، من قبلاً به پزشکان سلطنتی، پارک شی ژو، هونگ چیم و همچنین به پزشکان زن سلطنتی ازجمله یانگوم بزرگ و یون بی، گفته بودم که در مورد تجویز مناسب گفتگو کنند.

۷ - ۲ مارس ۱۵۴۴؛ ثبت شده که پادشاه چونگ‌جونگ پس از بهبودی از سرماخوردگی، به پزشکان سلطنتی و کارکنان آنها پاداش داده است. یانگوم بزرگ ۵ کیسه برنج و حبوبات دریافت کرد.
این آخرین باری بود که عنوان "بزرگ" به نام یانگوم در سالنامه اضافه شده بود.

۸ - ۹ نوامبر ۱۵۴۴؛ سالنامه گفتگویی را بین وزرای عالی‌رتبه دربار و یانگوم در مورد سلامتی پادشاه چونگ‌جونگ ثبت کرد. پس از آن پزشکان پارک شی ژو و هونگ چیم نبض پادشاه را بررسی کردند و داروها را تجویز کردند.
به گفته یانگوم: پادشاه دیروز حوالی نیمه‌شب تا سحر نیز مدت کوتاهی خوابیدند، ایشان هم اکنون ادرارشان را دفع کردند، اما حدود ۳ روز است که یبوست دارند.

۹ - ۱۰ نوامبر ۱۵۴۴؛ پادشاه چونگ‌جونگ اظهار داشت: من هنوز یبوست دارم. این که به چه نسخه‌ای نیاز دارم، بین پزشکان در حال بحث است. این پزشک زن (یانگوم) همه چیز را در مورد شرایط سلامتی من می‌داند.

۱۰ - ۱۳ نوامبر ۱۵۴۴؛ سالنامه گزارش میکند که پادشاه چونگ‌جونگ بهبود یافته است و با وزیرانی که برای تبریک آمده بودند ملاقات کرده. سپس، پادشاه به عنوان پاداش برای تمام پزشکانی که برای معالجه‌اش تلاش کرده بودند چند روز تعطیلی در نظر گرفت. پادشاه به‌ویژه اشاره کرد که هنگام ملاقات با یانگوم به او گفته که مدفوعش را دفع کرده و احساس سلامت و آسودگی زیادی دارد.
این آخرین مطلب ثبت شده و همچنین ذکر مستقیم نام یانگوم در سالنامه بود. ۱۶ روز بعد (۲۹ نوامبر)، پادشاه چونگ‌جونگ درگذشت.

ذکر شده در سایر سالنامۀ‌های پزشکی

• نام یانگوم در عنوان کتاب «یادداشت های پزشکی خاندان یی» نیز ذکر شده است.
  

متن زیر مربوط به منشاء و دستاوردهای یانگوم است که در یادداشت پزشکی ثبت شده است.

«بانوی پزشک یانگوم، که سرآغاز ماجرایش روشن نیست، بر اساس فرمانی که یازدهمین پادشاه چوسان، پادشاه چونگ‌جونگ، در هجدهمین سال سلطنت (۱۵۲۴ - ۱۵۲۵) صادر کرد، حق نامیده شدن به عنوان «یانگوم بزرگ» را دریافت کرد. در آن زمان هیچ سابقه‌ای وجود نداشت که یک زن پزشک یک پادشاه را معالجه کند، اما شاه به روش یانگوم برای درمان بیماری با غذا اعتماد داشت. نام این بانوی حماسی قطعاً در کتاب های تاریخی ثبت خواهد شد.»

در رسانه

• توسط لی یونگ ئه در مجموعه تلویزیونی سال ۲۰۰۳ ام‌بی‌سی، جواهری در قصر به تصویر کشیده شد.
• یانگوم شخصیت اصلی انیمیشن کره‌ای ام‌بی‌سی، رؤیای یانگوم بود، که فصل اول آن در سال ۲۰۰۵ و فصل دوم آن در سال ۲۰۰۷ از شبکه تونیورز پخش شد.
• توسط کیم می کیونگ در مجموعه تلویزیونی سال ۲۰۱۳ کی‌بی‌اس۲، فراری از چوسان به تصویر کشیده شد.

جستارهای وابسته

• پادشاهی چوسان

منابع

Wikipedia contributors. Jang Geum. Wikipedia, The Free Encyclopedia. July 10, 2008, 05:49 UTC. Available at:Accessed July 10, ۲۰۰۸